5.7 C
Pristina
spot_img

Enough Is Enough (“Çfarë është mjaft, është mjaft”) – Rob Dietz, Dan O’Neill

Share:

Zgjidhja e treguar nga një brez i ri ekonomistësh është ajo e ekonomisë stacionare, e cila siguron mbrojtjen e burimeve dhe një shpërndarje më të barabartë të tyre

Sipas disave, zgjidhja do të ishte një ekonomi me gjendje të qëndrueshme. Do të dihet se e është arritur kur të stabilizohet niveli i konsumit dhe ai i popullsisë. Për ta bërë këtë, është e nevojshme të përpiqemi të balancojmë të ashtuquajturin kapital natyror, që janë burimet e planetit dhe atë artificial, të ndërtuar nga njeriu. Mendoni për numrin e rrugëve që kalojnë sipërfaqen e tokës.

Nuk ka nevojë të ndërtoni rrugë të reja, përkundrazi duhet të përqendroheni në mirëmbajtjen dhe përmirësimin e atyre që tashmë ekzistojnë. Në të njëjtën mënyrë, tregtia gjithashtu duhet të stabilizohet, në mënyrë që të përdoret gjithmonë e njëjta energji dhe të njëjtat burime.

Pjesa tjetër, nga ana tjetër, duhet të jetë gati për të ndryshuar njohuritë, teknologjinë, informacionin, mençurinë, produktet në treg, shpërndarjen e të ardhurave dhe institucionet shoqërore. Të gjitha këtyre gjërave duhet t’u jepet vrull, për t’u siguruar që ekonomia të vazhdojë të rritet cilësisht. Një ekonomi me gjendje të qëndrueshme ka të bëjë më shumë me përmirësimin, sesa me zgjerimin.

Kjo është arsyeja pse gurët e saj themelorë janë:

  • Respektimi i qëndrueshmërisë, duke ndjekur një proporcion të rreptë. Sa herë që kostot mjedisore janë më të rënda se përfitimet në krahasim me atë dollar shtesë hipotetik të fituar, ai dollar duhet të konsiderohet një tregues i një varfërie më të madhe, e jo e një pasurie të re.
  • Një shpërndarje e drejtë e të ardhurave, e cila do të rezultonte në një shkallë më të ulët të dhunës, krimit dhe abuzimit me alkoolin dhe drogën.
  • Shfrytëzimi efikas i burimeve, përmes kontrollit qeveritar të lëndëve të para të përdorura nga tregjet.
  • Sigurinë e një cilësie të mirë të jetës për të gjithë qytetarët e botës.

A është vërtet e mundur të arrihet një situatë e tillë? Në të cilën papunësia është reduktuar ndjeshëm në zero, varfëria është zhdukur, të gjithë janë përgjegjës për detyrimet e tyre tatimore dhe mjedisi respektohet më në fund? Sipas modelit të ekonomistit Peter Victor, bazuar në ekonominë kanadeze, përgjigjja është absolutisht po. Fatkeqësisht, sipas llogaritjeve të tij, nëse Kanadaja vazhdon të ndjekë rritjen sasiore ekonomike, papunësia, varfëria dhe borxhi publik do të arrijnë nivele ekstreme.

Shtëpia e çdo qenieje njerëzore, planeti Tokë, menaxhohet sipas një ekonomie për të cilën nuk blini kurrë mjaftueshëm dhe ajo që hidhni nuk është kurrë shumë. Qoftë një vilë në Monako, një apartament në Argjentinë ose një kabinë në Kamboxhia, çdo shtëpi ka një metabolizëm të matshëm. Mund të dini se sa burime hyjnë në të, në formën e energjisë elektrike, dritës së diellit, gazit natyror, të nevojshme për banorët e saj për të gatuar, larë, për t’u ngrohur ose për t’u freskuar dhe sa mbeturina dalin.

Sigurisht, disa shtëpi hanë dhe pastaj hedhin shumë më tepër se të tjerat, por shtëpia e vërtetë e qenieve njerëzore është vetëm një, planeti Tokë. Metabolizmi i tij përcaktohet nga ekonomia e tij. Si po ia del? Sipas disa studimeve, konsumi është 50% me më tepër ndikim sesa ai që është vërtetë i qëndrueshëm.

Kjo është arsyeja pse kemi nevojë për një model të ri ekonomik, i cili menaxhon llogaritë e këtij komuniteti të madh në një mënyrë më të mirë. Për ta vënë në praktikë, do të nevojiten politika të reja. Disa mund të zbatohen nga institucionet tashmë të pranishme në vende të ndryshme, organizma të tjera duhet të krijohen. Problemi në lidhje me politikat e caktuara publike, është se, për shumë individë, ata kufizojnë shumë autonominë e qytetarëve. Për këtë ju duhet të jeni të kujdesshëm se çfarë masash duhet të merrni në varësi të situatës.

Në disa raste, për shembull, do të ketë pak rezistencë në propozimin e një ndalimi siç është përdorimi i ngjyrave toksike për benzinën, ndërsa racionimi i burimeve specifike siç është energjia elektrike mund të shkaktojë pakënaqësi serioze. Mënyra më e mirë për të aplikuar këto kufizime është pra lënia e lirisë së individëve për të shitur licencat e tyre, në mënyrë që, pas vendosjes së një tavani, tregu të rregullohet, duke i lënë ata që varen më shumë nga një burim i caktuar të shpenzojnë shumë më tepër për të mbuluar kostot që, për shembull, një sasi e caktuar ndotjeje shkakton mbi pjesën tjetër të botës.

Mënyra të tjera, më indirekte për të zvogëluar një konsum të caktuar të dëmshëm dhe të pakontrolluar mund të jenë vendosja e një takse mbi produktet që rrjedhin prej tyre, ose krijimi i zonave të mbrojtura natyrore shumë më të mëdha se ato të sotshmet, në mënyrë që të sigurohemi që burime të caktuara të çmuara të mos shfrytëzohen në mënyrë agresive.

━ të ngjashme si kjo