Fuqia e së Keqes
Përmbledhje Libri
Hyrje
Çfarë ka për mua në këtë libër? Një argument për optimizmin.
Pse ne rregullisht i kujtojmë momentet e dhimbjes dhe turpërimit? Pse lajmet e natës duhet të jenë gjithmonë kaq të zymta? Dhe pse përshtypjet e para të këqija janë kaq të vështira për t’u ndryshuar? Sipas autorëve John Tierney dhe Roy Baumeister, të gjitha këto fenomene kanë një gjë të përbashkët: paragjykimin negativ.
Në këto pulsime do ta mësoni pse ndjenjat dhe ngjarjet negative kanë kaq shumë fuqi mbi jetët tona. Duke u mbështetur në ekspertizën e Roy Baumeister, si një psikolog social i njohur dhe përvojën me dekada të John Tierney si shkrimtar shkencor, ”Fuqia e së Keqes” përshkruan rrënjët e paragjykimit tonë ndaj pesimizmit, cinizmit dhe dëshpërimit.
Sidoqoftë, nuk janë të gjitha lajmet e këqija. Sapo ta kuptojmë njëherë pse ndjenjat e errësirës dhe pikëllimit janë aq paarsyeshmërisht të fuqishme, e kemi më të lehte ti lëmë ato anash. Përgjatë këtyre pulsimeve, do ti zbuloni strategjitë pozitive për qasjen ndaj problemeve personale dhe botës në një mënyrë më racionale dhe më optimiste.
Në këto pulsime do të mësoni:
- Pse muzika e së djeshmes gjithnjë duket më e mirë se ajo e të sotmes;
- Si ti frikësoni Puritanët duke marrë pjesë në Kishë; dhe
- Pse duke pasur miq do të jeni të shëndetshëm.
Ideja kyçe 1
Përvojat negative janë më të fuqishme sesa ato pozitive.
Le të themi se jeni në një lidhje. Sikurse shumica e lidhjeve, as e juaja nuk është perfekte. Ndonjëherë partneri juaj është i mrekullueshëm. Ai është i mençur, i dashur dhe qesharak. Por shumë shpesh, ai është i kundërti. Ai është i egër, hakmarrës dhe i largët. Duke qenë kështu, a vazhdoni prapë të qëndroni me të?
Në fillim të karrierës së tij Roy Baumeister hasi me po në këtë pyetje. Për të marrë vendimin, ai i llogariti ditët. Ai i regjistroi cilat ishin të mira, cilat ishin të këqijat, dhe cilat ishin neutrale. Pas disa muajsh, qështja ishte e qartë: ditët e mira i tejkalonin të këqijat në raport 2 me 1.
Me këto të dhëna, ai e dinte çfarë të bënte; dhe iku.
Mesazhi kyç këtu është: Përvojat negative janë më të fuqishme sesa ato pozitive.
Nëse jeni si shumica e njerëzve, ndoshta jeni dakord me vendimin e Baumeister për të ndërprerë romancën e trazuar dhe të pabarabartë. Një marrëdhënie e këndshme vetëm në dy të tretat e rasteve nuk duket si një perspektivë tërheqëse. Për shumicën e njerëzve, “2 me 1” nuk është një raport i pranueshëm pozitiviteti.
Ky është një term i përdorur nga psikologët socialë për të përshkruar raportin midis çdo grupi të caktuar ngjarjesh të mira dhe të këqija. Studime të panumërta kanë treguar se, në shumë skenarë, një rezultat i përgjithshëm pozitiv kërkon një raport të lartë pozitiviteti. Kjo do të thotë, ngjarjet pozitive duhet të tejkalojnë shumë ato negative.
Një studim klasik i kryer nga psikologu John Gottman tregon se si funksionon kjo. Ai u kërkoi çifteve të martuara që të regjistrojnë ndërveprimet e tyre të përditshme si pozitive ose negative. Ai zbuloi se çiftet me një numër të barabartë ndërveprimesh të mira dhe të këqija zakonisht ndaheshin. Ai gjithashtu zbuloi se çiftet më të lumtura kishin të paktën pesë ndërveprime pozitive për çdo ndërveprim negativ.
Ky raport 5-me-1 njihet ndonjëherë si Raporti Gottman. Funksionon si një rregull mjaft i mirë për matjen e lumturisë në një marrëdhënie, por mund të funksionojë edhe në kontekste të tjera.
Për të matur rritjen tuaj personale, Baumeister rekomandon të synoni për të paktën katër gjëra pozitive për çdo negative. Për shembull, le të themi se po përpiqeni të ruani një zakon të ri si një praktikë e përditshme joga ose anashkalimin e ëmbëlsirës pas darkës. Mos u mërzitni shumë nëse rrëshqitni një ditë. Në vend të kësaj, thjesht përpiquni të goditni shenjën tuaj katër ditët e ardhshme.
Kjo qasje 4 me 1 ju jep një perspektivë më të saktë mbi suksesin tuaj të përgjithshëm. Gjithashtu ju pengon të lejoni që një pengesë të vendosë tonin e gjithë javës suaj. Në pulsimin tjetër, do të shikojmë disa mënyra për të mbajtur një raport të lartë pozitiviteti.
Ideja kyçe 2
Mënyra më e mirë për ti mbajtur gjërat pozitive është ti shmangni negativet.
Cilat cilësi ju bëjnë partner të mirë? Ndoshta jeni dëgjues vërtetë i mirë apo keni një sens të mrekullueshëm të humorit. Apo ndoshta thjesht keni një ndjenjë stili mbytëse. Po të bënit një reklamë personale, do të mund të provokoheshit të filloni listimin e këtyre veçorive pozitive. Dhe do të funksiononte-së paku herën e parë.
Por nëse po kërkoni përputhshmëri afatgjatë, një psikolog social do t’ju këshillonte të merrni një qasje të ndryshme. Në vend që të mburreni për të mirat tuaja, provoni të mburreni për mungesën e anëve tuaja negative.
Ja ku është mesazhi kyç: Mënyra më e mirë për ti mbajtur gjërat pozitive edhe ti shmangni ato negative.
Në pulsimin e mëparshëm, mësuam se çdo marrëdhënie kërkon një raport të lartë pozitiviteti për të pasur sukses. Pra, mund të duket sikur grumbullimi i përvojave pozitive është çelësi për të jetuar të lumtur përgjithmonë. Megjithatë, hulumtimet sugjerojnë të kundërtën. Truku i vërtetë është zbutja e negativeve.
Shumica e lidhjeve fillojnë me një ortek ndjenjash pozitive. Por pas pak, kjo fazë e muajit të mjaltit pashmangshmërisht merr fund. Në të kundërtën, cilësitë negative të një partneri-sikurse është pasiguria-kanë tendencë të rriten me kohën.
Studiuesja Geraldine Downey e tregoi këtë duke gjurmuar çiftet ndërsa marrëdhëniet e tyre përparonin. Ajo zbuloi se kur një partner shfaqte sjellje të pasigurt, si të qenit tepër xheloz ose kontrollues, zakonisht përkeqësohej me kalimin e kohës. Për më tepër, ajo e shtyu partnerin tjetër të bëhej mbrojtës ose në ankth. Kjo do të thotë, një gjë negative krijoi më shumë negative të tjera.
Kjo vlen edhe në aspekte të tjera të jetës. Një studim historik i kryer nga psikologët në Yale ekzaminoi marrëdhëniet prindër-fëmijë. Çuditërisht, ata zbuluan se prindërimi i keq dhe i dhunshëm shpesh rezultonte në fëmijë të pakënaqur. Megjithatë, prindërimi tepër mbështetës ose i sjellshëm nuk çoi në fëmijë jashtëzakonisht të gëzuar ose të suksesshëm. Përsëri, zvogëlimi i negativeve ishte më i rëndësishëm sesa shtimi i pozitiveve.
Ju mund ta zbatoni lehtësisht këtë parim në jetën tuaj. Në vend që të përpiqeni gjithmonë të jeni të përsosur, përpiquni të jeni thjesht “mjaft të mirë”. Kjo do të thotë t’i kushtoni më pak vëmendje tejkalimit të pritshmërive dhe t’i kushtoni më shumë vëmendje gjetjes së duhur të bazave. Do të zbuloni se njerëzit do të jenë më të kënaqur kur jeni të qëndrueshëm dhe të besueshëm sesa kur jeni plotë ulje-ngritje dramatike.
Shtuar kësaj, mundohuni mos të fiksoheni shumë në të metat e të tjerëve, qofshin ato të bashkëshortes tuaj, të shokut apo edhe të një punëtori. Në vend se të reagoni fuqishëm ndaj një zhgënjimi të lehtë, mundohuni ta vini atë në kontekst. Mbani në mend, se për çdo të keqe që dikush ka bërë, ai mund të ketë bërë poashtu katër gjëra të mira.
Ideja kyçe 3
Ne mund të mësojmë ti kontrollojmë ndjenjat tona të këqija.
Imagjinoni. Jeni duke qëndruar në një platformë të pezulluar 24 milje mbi shkretëtirën Mojave. Për të përballuar lartësinë ekstreme, duhet të vishni një kostum hermetik dhe helmetë. Në një moment, do të përkuleni përpara dhe do të hidheni. Teksa bini, do të arrini shpejtësi 800 milje në orë. Gabimi më i vogël do të thotë vdekje e sigurt. Në këtë moment, nga çfarë do të kishit frikë?
Nëse jeni “Felix i patrembur” Baumgartner, njeriu që bëri këtë kërcim rekord, thotë: nuk është lartësia ajo që të tremb. Është kostumi dhe helmeta. Sepse këtu është qështja: pavarësisht se është një guximtar, Baumgartner është klaustrofobik. Për të përfunduar marifetin e tij të jashtëzakonshëm me parashutë, ai së pari duhej të zotëronte frikën e tij shumë të zakonshme.
Mesazhi kyç këtu është: ne mund të mësojmë ti kontrollojmë ndjenjat tona negative.
Njerëzit janë të programuar të përjetojnë ndjenja negative sikur frika, paniku dhe dhimbja. Këto emocione të padëshirueshme kanë qenë poashtu jashtëzakonisht të dobishme për ti ndihmuar speciet tona të mbijetojnë. Në kohët e lashta, frika na ka ndihmuar të ruhemi nga grabitqarët, paniku na ka ndihmuar tu përgjigjemi rreziqeve, dhe frika na ka mësuar cilat veprime ti shmangim.
Ditët e sotme, jetët tona janë shumë më të sigurta. Megjithatë, pjesët e trurit tonë të krijuara për të gjeneruar këto ndjenja stresuese – struktura si sistemi i ganglioneve bazale dhe amigdala – janë ende përreth. Kjo është më së shumti e dobishme, por ndonjëherë, ata mund të mbireagojnë dhe të shkaktojnë probleme.
Fobitë, si frika klaustrofobike e Baumgartner-it për të veshur një përkrenare të projektuar posaçërisht për parashutë, janë një shembull i këtyre reagimeve të panikut të egër. Për Baumgartner, përgjigja e panikut ishte automatike. Thjesht vendosja e helmetës bëri që rrahjet e tij të zemrës të rriteshin, pavarësisht se e dinte se kjo e bënte atë më të sigurt.
Për fat të mirë, këto lloje të ndjenjave negative mund të kontrollohen me terapinë konjitive të sjelljes, ose CBT. CBT përdor teknika të ndryshme për të kapërcyer fuqinë e ndjenjave negative irracionale. Disa teknika bazë përfshijnë të folurit përmes një frike derisa të bëhet më pak dërrmuese, praktikimi i frymëmarrjes së thellë në fillimin e panikut dhe përsëritja e mantrave ngritëse për të theksuar modelet pozitive të mendimit.
Praktika të tilla mund të tingëllojnë shumë të thjeshta, por ato janë efektive. Në fakt, kur Baumgartner “i patrembur” duhej të kapërcente ankthet e tij për të veshur një helmetë, ai u mbështet në CBT. Duke punuar me një psikolog klinik, ai mësoi të njohë përgjigjet e tij automatike të frikës dhe ngadalë të fitojë kontrollin mbi to.
Pas vetëm disa muajsh përpjekje, Baumgartner ishte në gjendje të vishte kostumin e tij hermetik dhe helmetën pa panik. Pas kësaj, kërcimi nga dhjetëra milje lart në tokë ishte i lehtë.
Ideja kyqe 4
Kritika mund të jetë një mjet i fuqishëm kur jepet siç duhet.
Është mesi i viteve 80 dhe Ronald Reagan është në kulmin e popullaritetit të tij. Ai viziton qytetin e Nju Jorkut dhe përshëndetet nga kryebashkiaku Ed Koch dhe turmat e turmave brohoritëse. Teksa kalojnë nëpër qytet, Koch vëren se presidenti është i mërzitur.
Pse? Reagan pa diçka që nuk mund ta shpërfillte: një burrë i vetëm që i tregonte gishtin. Edhe kur është i rrethuar nga masa të panumërta adhuruese, ky kritikues i vetëm është ajo që i binte në sy.
Mesazhi kryesor këtu është: Kritika mund të jetë një mjet i fuqishëm kur jepet siç duhet.
Kritikat dhe format e tjera të lajmeve të këqija ose reagimet negative mund të jenë të vështira për t’u dëgjuar. Disa fjalë të pakëndshme shpesh bien në sy më shumë se edhe lavdërimet më bujare.
Pra, si mund të jepni reagime negative në një mënyrë konstruktive? Ju ndoshta keni dëgjuar për sanduiçin me reagime. Kjo teknikë kërkon futjen e një grimë kritike midis dy pjesëve lavdëruese. Ideja është se lavdërimi do të zbusë goditjen e kritikës.
Megjithatë, një studim i kryer nga psikologu klinik Kenneth Cairns tregon se kjo nuk funksionon gjithmonë. Ai i bëri studentët të shikonin një listë me mbiemra që supozohej se përshkruanin personalitetet e tyre. Fjalët ishin kryesisht pozitive, me vetëm disa negative të spërkatura në mes.
Fatkeqësisht, më pas nxënësve u kujtuan qartë vetëm ofendimet. Tronditja e negativit mes të gjitha pozitiveve i la ata në mbrojtje dhe të dëshpëruar.
Megjithatë, dhënia e reagimeve të vështira ndonjëherë është e nevojshme. Në fund të fundit, ne mund të mësojmë dhe të rritemi vetëm kur marrim vlerësime të sinqerta. Në këto raste, mund të kemi diçka për të mësuar nga mjekët. Për shkak të natyrës së punës së tyre, ata shpesh duhet t’u japin pacientëve informacione të pakëndshme.
Si e bëni këtë? Mjekët me përvojë e kanë kuptuar se metoda më e mirë është të angazhohen pacientët e tyre në proces. Në vend që të japin vetëm lajme të problemeve, ata duke bërë pyetje si: “Çfarë mendoni se po ndodh?” dhe “A ka kuptim ky informacion?” Këto pyetje e sjellin pacientët në proces dhe ato të ndodhin më shumë në kontrollin e gjendjes.
Ideja kyçe 5
Stimujt negativë janë më efektivë se sa pozitivët.
Në vitet 1740, Kolonia e Gjirit të Massachusetts po përballej me një problem. Puritanët dikur të devotshëm që jetonin atje nuk ishin më aq të devotshëm. Banorët filluan të preferonin të pinin dhe të angazhoheshin në marrëdhënie paramartesore më shumë sesa në lutje dhe dëlirësi. Kishat ishin bosh.
Predikuesit si George Whitefield dhe Jonathan Edwards kishin përgjigjen për këtë problem. Ata nuk i tërhoqën puritanët që të ktheheshin në kishë me tregimet e një Perëndie të dashur. Në vend të kësaj, ata udhëtuan nëpër zonë duke dhënë predikime të zjarrta për një hyjni të zemëruar dhe hakmarrëse. Ungjilli i tyre ishte i qartë: formohuni ose përballuni me dënimin e përjetshëm.
Dhe funksionoi. Njerëzit vërshuan përsëri në stolat dhe anëtarësimi në kishë u rrit deri në qiell.
Mesazhi kryesor këtu është: Stimujt negativë janë më efektivë se sa pozitivët.
Ekziston një debat i përjetshëm nëse ndëshkimi apo shpërblimi është një formë më efektive e motivimit. Cili ka më shumë gjasa të ndryshojë sjelljen e dikujt: karota apo shkopi? Siç rezulton, në shumicën e rasteve, shkopi fiton. Hulumtimet e dekadave të shkencës sociale tregojnë se njerëzit janë më të motivuar duke shmangur rezultatet negative sesa duke arritur ato pozitive.
Një eksperiment i kryer nga Kryqi i Kuq e tregon këtë fenomen në veprim. Organizata dërgoi mijëra letra duke u kërkuar njerëzve të dhuronin gjak. Disa letra thanë se donacioni do të “shpëtonte një jetë”, ndërsa të tjera thoshin se “do të parandalonte dikë që të vdiste”. Ndërsa të dyja letrat rritën donacionet, njerëzit që morën mesazhin negativ u shfaqën 60 për qind më shpesh.
Ky model vlen edhe në klasë. Për shembull, një studim u ofroi mësuesve dy grupe stimujsh. Njërit grup iu premtua një bonus i madh nëse studentët e tyre performonin mirë. Grupit tjetër, sapo iu dhanë paratë, por me paralajmërimin e mëposhtëm: nëse studentët e tyre nuk arrinin të goditnin shenjat e tyre, ata do të duhej t’i kthenin ato. Në fund të vitit nxënësit e mësuesve të grupit të dytë kishin arritur nota më të mira.
Në të gjitha këto raste, fantazma e ndëshkimit ose frika për të humbur diçka të vlefshme është një motivues kryesor. Megjithatë, kjo nuk do të thotë se kërcënimet e ashpra janë gjithmonë mënyra për të shkuar. Është e rëndësishme që çdo sistem nxitës të lë hapësirë të mjaftueshme për përmirësim.
Nëse dikush beson se ndëshkimet janë shumë të shpeshta ose të pashmangshme, nxitja për të provuar dhe përmirësuar zvogëlohet. Në fund të fundit, nëse dënimi i përjetshëm është i pashmangshëm, pse të mos argëtoheni pak sa mundeni?
Ideja kyçe 6
Negativiteti është ngjitës.
A keni pasur ndonjëherë një punë dëshpëruese, ku vetëm të qenit në punë ju ka ulur humorin? Kështu bëri gjithashtu psikologia Eliza Byington. Zyra e saj ishte e qetë dhe e tensionuar. Askush nuk u përzie apo u socializua. Pastaj, një ditë, ndodhi diçka. Kolegu më i turpshëm dhe më i turpshëm filloi të punonte nga shtëpia.
Sapo u largua, gjithçka ndryshoi. Papritur, vendi u gjallërua. Njerëzit u takuan në dhomën e pushimit dhe biseduan në salla. Bashkëpunëtorët shkuan për pije pas punës dhe filluan të sillnin ushqime për t’i ndarë. Ishte si një zyrë krejt e re.
Mesazhi kryesor këtu është: Negativiteti është ngjitës.
Ekziston një thënie e vjetër që thotë “një mollë e keqe do të shkatërrojë tufën”. Mund të tingëllojë si një klishe e lodhur, por, herë pas here, kërkimet e shkencave sociale kanë treguar se është e vërtetë. Humori dhe sjellja e njerëzve përreth jush mund të kenë një ndikim të thellë në ndjenjat dhe funksionimin tuaj.
Mjekët e kanë ditur prej kohësh se pacientët me shumë miq dhe familje priren të shërohen më shpejt. Një marrëveshje e tillë i siguron pacientit ndihmë të bollshme për reduktimin e stresit, e njohur si mbështetje sociale. Sidoqoftë, kjo funksionon vetëm nëse marrëdhëniet janë pozitive. Nëse personi është i rrethuar nga njerëz negativë, pesimistë ose mizorë, ata e marrin veten më pak shpejt. Kjo njihet si minim social.
Efektet e minimit social mund të jenë shumë të fuqishme, veçanërisht në vendin e punës. Në një studim, studiuesit përdorën një test personaliteti për të identifikuar individë të paqëndrueshëm emocionalisht. Më pas, ata kishin grupe që punonin në një projekt bashkëpunues. Siç doli, grupet me vetëm një person emocionalisht të paqëndrueshëm performuan aq keq sa grupet që ishin të gjithë individë të paqëndrueshëm emocionalisht.
Duke u bazuar në këtë gjetje, psikologu Terence Mitchell identifikon tre lloje punëtorësh që veprojnë si mollë të këqija. Së pari, është “djaloshi”, dikush që është fyes ose i pasjellshëm. Pastaj, është “përtaci”, i cili gjithmonë gjen një mënyrë për të shmangur përgjegjësinë. Dhe së fundi, është “i rrëzuari”, një punëtor që është vazhdimisht i zymtë.
Pavarësisht se cili lloj i mollës së keqe është në vendin tuaj të punës, ekzistojnë disa strategji për të kufizuar ndikimin e tyre. Mënyra më efektive është ndërhyrja e hershme. Vini re sjelljen e keqe para se të ketë kohë për të zënë rrënjë. Ose, mund të ndryshoni kontekstin. Provoni ta zhvendosni punonjësin në një detyrë tjetër ose në një mjedis pune më të izoluar. Kjo mund të ndihmojë në zbutjen e zvarritjes së tyre ndaj të tjerëve.
Kufizimi i fuqisë së mollëve të këqija bëhet veçanërisht i rëndësishëm për bizneset e shërbimit ndaj klientit në epokën e rishikimeve në internet. Në hapjen tjetër, ne do të zbulojmë se si kërcënimi i vlerësimeve negative po ndryshon botën e biznesit.
Ideja kyçe 7
Shmangia e komenteve negative në internet është thelbësore në botën e sotme të biznesit.
Hoteli Casablanca nuk është hoteli më i bukur në qytetin e Nju Jorkut. Është mirë, por nuk është kullë luksoze me pamje gjithëpërfshirëse të Central Park. Megjithatë, faqja e saj në TripAdvisor tregon një histori tjetër. Në këtë faqe të rishikimit në internet, Casablanca krenohet me vlerësime unanime me pesë yje.
Dhe ka nevojë për çdo të fundit prej tyre. Ky biznes po konkurron me qindra hotele të tjera në Manhatan. Nëse ky raport pozitiv fillon të rrëshqasë, klientët mund të gjejnë lehtësisht një alternativë.
Mesazhi kryesor këtu është: Shmangia e komenteve negative në internet është thelbësore në botën e sotme të biznesit.
Pra, sa e rëndësishme është të merrni komente të mira në internet? Sipas hulumtimeve, është jashtëzakonisht e rëndësishme. Shumica e njerëzve konsultohen me rishikimet në internet përpara se të bëjnë blerje. Për më tepër, studimet tregojnë se ata i marrin kritikat negative veçanërisht seriozisht.
Për ta testuar këtë, studiuesit u treguan njerëzve rishikimet e një kompleksi apartamentesh. Gjysma e komenteve ishin pozitive, gjysma tjetër negative. Çdo herë, blerësi potencial e konsideronte rishikimin negativ si më të saktë dhe më të besueshëm. Një studim i ngjashëm i kryer nga shitësi me pakicë Barnes & Noble pati rezultate të ngjashme; një rishikim negativ i librit uli shitjet e librit më shumë sesa një rishikim pozitiv i rriti ato.
Për ta testuar këtë, studiuesit u treguan njerëzve rishikimet e një kompleksi apartamentesh. Gjysma e komenteve ishin pozitive, gjysma tjetër negative. Çdo herë, blerësi potencial e konsideronte rishikimin negativ për të qenë më i saktë dhe më i besueshëm. Një studim i ngjashëm i kryer nga shitësi me pakicë Barnes & Noble pati rezultate të ngjashme; një rishikim negativ i librit uli shitjet e librit më shumë sesa një rishikim pozitiv i rriti ato.
Një strategji tjetër është ndjekja e rregullit Peak-End. Ky rregull thotë se njerëzit ndikohen më shumë nga mënyra se si ndihen në fund të një përvoje sesa nga mënyra se si ndihen në një moment në mes të saj. Casablanca e zbatoi këtë rregull duke e bërë arkën sa më të këndshme. Ata u siguruan që të mos kishte tarifa të papritura dhe ata gjithmonë e ndjekin me një email të sjellshëm. Në këtë mënyrë, klientët largohen gjithmonë të kënaqur.
Kur hoteli merr një vlerësim të keq, ata gjithmonë përgjigjen me një përgjigje të ndritshme dhe të gëzueshme. Në fakt, një qëndrim pozitiv mund të ndihmojë në shumicën e situatave. Pulsimi tjetër tregon pse.
Ideja kyçe 8
Njerëzit janë natyrshëm pozitivë, dhe kjo është një gjë e mirë.
E mbani mend personazhin e fëmijëve Pollyanna? Kjo vogëlushe optimiste e shihte gjithmonë anën e mirë të çdo situate. Nuk ka lodra për Krishtlindje? Nuk është problem. Bukë dhe ujë për darkë? E shijshme.
Ndërsa Pollyanna është thjesht imagjinare, qëndrimi i saj është shumë real. Studim pas studimi tregon se këndvështrimi pozitiv i Pollyanna-s, i quajtur ndonjëherë “Parimi Pollyanna”, është një pjesë thelbësore e psikikës njerëzore.
Mesazhi kryesor këtu është: Njerëzit janë natyrshëm pozitivë, dhe kjo është një gjë e mirë.
Ne kemi prova të shumta që njerëzit priren të theksojnë ndjenjat pozitive. Në vitet 1930, studiuesit numëruan fjalët e përdorura në mijëra libra. Ata zbuluan se fjalët pozitive si “dashuri” dhe “e ëmbël” i tejkalonin fjalët negative si “urrej” dhe “i thartë” me 15 me 1. Një studim më i fundit duke përdorur tekste këngësh, artikuj lajmesh dhe Tweet, pati rezultate të ngjashme.
Duket se njerëzit thjesht e shohin botën në aspekte pozitive. Ata gjithashtu preferojnë shoqërinë e njerëzve pozitivë. Imagjinoni dy fytyra të ngjashme, një neutrale dhe një të buzëqeshur. Në studime, pjesëmarrësit e renditin vazhdimisht fytyrën e buzëqeshur si më tërheqëse, të shëndetshme dhe bujare. Ky efekt është i dukshëm edhe në rrjetet sociale. Në internet, ndërsa postimet negative marrin më shumë vëmendje të menjëhershme, postimet pozitive përfundimisht përfundojnë me më shumë pëlqime.
Truri ynë është thjesht i lidhur për t’u fokusuar në të mirat. Edhe vetë kujtimet tona kanë një paragjykim ndaj kohërave të mira. Në përgjithësi, njerëzit kujtojnë më shpesh dhe me më shumë qartësi kujtimet e ndjeshme sesa ato traumatike. Kjo nganjëherë quhet paragjykim i efektit të zbehjes.
Ky paragjykim është i dukshëm kudo. Kumarxhinjtë kujtojnë gjithmonë arritjen e xhekpotit, sportdashësve u pëlqen të kujtojnë fitoret e kampionatit dhe prindërit kujtojnë gëzimet e fëmijëve dhe jo stresin e ndryshimit të pelenave në orën 3:00 të mëngjesit.
Ndërsa “Pollyanna” përdoret ndonjëherë si një fyerje, ky optimizëm bazë është në të vërtetë shumë i dobishëm. Tendenca jonë për të lënë kujtimet e këqija të zbehen na ndihmon të rikuperojmë dhe të bëhemi më elastikë. Ndërsa Çrregullimi i Stresit Post-Traumatik, ose PTSD, merr më shumë vëmendje në lajme, një rezultat më i zakonshëm nga përvojat negative është Rritja Post-Traumatik, ose PTG. Individët që i nënshtrohen PTG-së janë në gjendje të lënë që kujtimet e këqija të zbehen dhe kanë më shumë gjasa të vlerësojnë aspektet pozitive të së tashmes.
Pra, duket sikur të kesh një këndvështrim me diell për jetën është mjaft e zakonshme. Por, si mund ta ruajmë atë gjatë periudhave më stresuese të krizës? Ne do të thellohemi në këtë temë në pulsimin tjetër dhe të fundit.
Ideja kyçe 9
Bota po ecën shumë më mirë sesa mendoni.
Shikoni televizorin dhe kaloni nëpër kanalet e lajmeve. Çfarë shikoni? Histori rreth tërbimeve të tmerrshme terroriste, komploteve në hije të hakerëve dhe teknologjive të reja alarmante që kërcënojnë mënyrën tonë të jetesës. Vërtet, mund të duket sikur bota po shpërbëhet.
Është e mjaftueshme për ta bërë edhe njeriun më të turpshëm të ndihet i shqetësuar. Por, përpara se të panikoni dhe të filloni të ndërtoni një bunker, merrni frymë thellë. Ajo që shihni në lajme nuk është gjithmonë një pasqyrë e saktë e realitetit.
Këtu është mesazhi kryesor: Bota po ecën më mirë se sa mendoni.
Po, lajmet e natës mund të jenë të zymta, por gjithçka nuk është ashtu siç duket. Ne po përjetojmë atë që autorët e quajnë “Kriza e krizës”. Kriza e krizës përshkruan se si sistemi ynë mediatik i pëlqen të pranojë kërcënime të vogla, të menaxhueshme dhe t’i zmadhojë ato në kriza të mëdha dhe të pandalshme. Kjo na mban në një gjendje ankthi dhe e bën më të vështirë zgjidhjen e problemeve aktuale me të cilat përballet bota.
Dhe po, ka probleme aktuale që meritojnë vëmendje. Çështjet si ngrohja globale janë një kërcënim real. Megjithatë, e gjithë bota nuk po shembet. Në realitet, ka shumë zhvillime pozitive që duhen festuar. Që nga vitet 1950, jetëgjatësia në vendet e varfra është rritur me 30 vjet. Shkalla globale e varfërisë është ulur me dy të tretat. Në mbarë botën, shkrim-leximi është në kulmin e të gjitha kohërave.
Pra, pse gjërat duken kaq të tmerrshme? Së pari, ne shpesh krahasojmë aspektet më të këqija të kohës sonë me aspektet më të mira të së kaluarës. Kjo nganjëherë quhet efekti i ruajtjes së të dhënave. Punon kështu: kur ndizni radion, dëgjoni të gjitha këngët e fundit, të mira dhe të këqija. Por, kur shkoni në dyqanin e rekordeve, ata rezervojnë vetëm hitet më të mëdha nga e kaluara. Kujtimet tona funksionojnë në një mënyrë të ngjashme, duke e bërë gjendjen aktuale të gjërave të duket më e keqe se sa është në të vërtetë.
Për më tepër, truri ynë mund të jetë i ngadalshëm për t’u përshtatur me kushtet e reja. Shkencëtarët e kanë zbuluar këtë fenomen në studime të shumta. Në njërën, subjekteve iu treguan një seri të gjatë fytyrash dhe iu kërkua të identifikonin ato të zemëruara. Ndërsa seriali vazhdonte, numri i fytyrave të zemëruara u zvogëlua. Pavarësisht këtij ndryshimi, pjesëmarrësit vazhduan të shënonin të njëjtën sasi. Si? Ata filluan të zgjerojnë përkufizimin e zemërimit për të përfshirë fytyra më neutrale.
Një mënyrë për t’i rezistuar krizës së krizës është të jemi më skeptikë ndaj asaj që shohim në media. Kjo nuk do të thotë të hedhësh poshtë gjithçka, por të marrësh një moment për të menduar në mënyrë më kritike për atë që paraqitet. Bëni pyetje si “Kush do të përfitonte nga kjo krizë?” Bëni një hap prapa dhe shqyrtoni pamjen më të madhe. Ju mund të gjeni se kriza nuk është aq katastrofike sa duket.
Përmbledhja Finale
Mesazhi kyç në këto pulsime është:
Hulumtimet e dekadave të shkencës sociale kanë zbuluar se negativiteti ka një fuqi të veçantë mbi ne. Ndërsa njerëzit priren të jenë optimistë dhe të tërhequr drejt pozitivitetit, mendimet, ndjenjat dhe idetë negative shpesh kanë një ndikim joproporcional në veprimet tona. Angazhimi me mendjet tona racionale mund të ndihmojë në identifikimin e këtij “efekti negativ” dhe të zbehë ndikimin e tij më keqdashës.
Këshilla vepruese:
Kultivoni një “qëndrim mirënjohjeje”.
Përderisa është e lehtë të fiksoheni në atë që po shkon keq, është më e dobishme të shohësh se çfarë po shkon mirë. Përpiquni të krijoni një zakon për të njohur me vetëdije gjërat e mira në jetën tuaj, si në të kaluarën ashtu edhe në të tashmen. Edhe duke marrë disa momente për t’u përqendruar në këto aspekte pozitive mund të ketë një ndikim të madh në disponimin dhe këndvështrimin tuaj.
Keni komente?
Ne sigurisht që do të donim të dëgjonim se çfarë mendoni për përmbajtjen tonë! Thjesht dërgoni një email në [email protected] me titullin e këtij libri si temë dhe ndani mendimet tuaja!
Çfarë duhet të lexoni më pas: ”Willpower”, nga John Tierney dhe Roy Baumeister
Sapo mësuat mënyrat e çuditshme dhe befasuese me të cilat negativiteti mund të ndikojë në sjelljet tona dhe të formësojë shoqërinë tonë. Më pas, hidhini një sy ndërlikimeve të forcës së brendshme me Willpower nga i njëjti dyshe autorësh, John Tierney dhe Roy Baumeister.
Ky libër hap pas hapi shpaketon fuqitë e vetëkontrollit, fokusit dhe vendosmërisë. Duke u mbështetur në përvojën dekadave të Baumeister-it si studiues i shkencave sociale dhe ekspertizën e Tierney-t në komunikimin shkencor, këto pulsime do t’ju japin një kuptim të vërtetë të madhështisë së zhavorrit.
