Kjo përmbajtje është vetëm për abonentët
Atllasi i Zemrës
Përmbledhje Libri
Hyrje
Çfarë ka për mua? Mësoni të lundroni në hartën tuaj emocionale.
Imagjinoni që po pengoheni në errësirë, në një qytet të panjohur, duke u përpjekur të gjeni rrugën drejt një drite të ndritshme që vezullon në një kodër të largët. Ju shihni forma të errëta që mendoni se i njihni, por nuk jeni plotësisht të sigurt se cilat janë ato. Ju e dini që dëshironi të arrini tek ajo dritë, por rruga për atje përfshin kalimin e grykave të thella dhe ngjitjen e kodrave kërcënuese. Dhe nuk ka asnjë rrugë të qartë në horizont.
Mund të ndiheni të humbur kështu-pa një ndjenjë të qartë se ku jeni realisht në peizashin tuaj emocional. Mund të keni madje vështirësi ti emërtoni ndjenjat tuaja. Apo ti kuptoni ndjenjat që vijnë fuqishëm. Ashtu si, pse ndodh që ai person i veçantë të shtyp gjithmonë butonat? A ka një kuptim më të thellë për emocionet që po ndjeni, apo është thjesht një shenjë që ju duhet të pushoni pak?
Dëshironi të kuptoni, por përgjigjet e atyre pyetjeve qëndrojnë larg jush, në atë errësirë të mjegullt. Dhe në kërkimin tuaj për përgjigjet, gjuheni nga emocionet, hidheni jashtë rrugës, duke u ndjerë i humbur dhe i hutuar, ndonjëherë edhe në dëshpërim. E dini që doni të arrini në një vend ku ndiheni i përforcuar, dhe i kënaqur-por duket ëndërruese, sikurse ajo dritë në kodër-gjithnjë rreth kthesës tjetër, asnjëherë duke mos dalë në pamje të plotë.
Ditët e sotme është bërë e zakonshme të flitet për emocionet. Fjalimet e emisioneve përdorin fjalë si ‘’trauma’’ rregullisht, dhe ne mund të flasim për përvojat e gatdishmërisë dhe depresionit shumë më hapur sesa kemi folur më parë. Por a e kuptojmë me të vërtet se çfarë nënkuptojnë këto fjalë? A mund ta njohim dallimin në mes të gëzimit dhe lumturisë? Çfarë mund të themi për turpin dhe fajin?
Ne kemi ende shumë për të mësuar rreth emocioneve. Dhe këtu hyn Brené Brown: ajo është në gjendje të ofrojë qartësi për gjërat që formësojnë jetën tonë.
Në këto pulsime, ne do të fitojmë një orientim të peizazheve tona emocionale me një atlas – Atlasin e Zemrës. Ne do të mësojmë se si të fillojmë të lundrojmë në ndjenjat tona me më shumë nuanca dhe më shumë qartësi. Pra, le të hyjmë në të!
Në këto pulsime, do të mësoni:
- Pse humbja e shpresës dhe dëshpërimi janë emocionet më të rrezikshme që mund ti përjetoni;
- Si mund ti transformojë raportet tuaja kuptimi i emocioneve tuaja; dhe
- Pse lumturia dhe gëzimi nuk janë njësoj.
Ideja kyçe 1
Një fëmijë me fuqi magjike
Duke u rritur Brene Brown ishte e sigurtë që kishte fuqi magjike-se mund ta parashikonte të ardhmen, dhe të bënte lidhje të cilat askush rreth saj nuk mundej.
Ajo e mban mend se si trajneri i saj i notit në shkollën e mesme kishte një temperament shpërthyes, dhe se të gjitha shoqet e saj të klasës tmerroheshin prej tij. Ata nuk mund ta kuptonin pse ai papritmas bëhej i zemëruar gjithë kohën. Por Brene e dinte. Ajo e kishte vërejtur që ai lunate mendsh kur njerëzit nuk po mundoheshin mjaft në praktikë. Nuk kishte rëndësi sa i talentuar ishit-nëse nuk ishi 100% i përkushtuar në përmirësim, ai do të zemërohej. Në anën tjetër, nëse ai ju shihte duke e marrë praktikën seriozisht, ai asnjëherë nuk zemërohej me ju, madje edhe nëse ishit një notues mesatar. Dhe ai e donte shpinën.
Pra, Brené punoi në shpinën e saj. Për të qëndruar nën radar dhe për të mos e mërzitur mësuesin e saj, ajo dha gjithçka.
Qëndrimi nën radar ishte funksioni kryesor i niveleve të larta të ndërgjegjësimit që ajo kishte zhvilluar si fëmijë – gjë që ndihej si fuqitë e saj magjike. Kjo e ndihmoi të lulëzonte në jetën e saj në shtëpi, me prindërit e saj të ndërlikuar. Në publik, prindërit e saj ishin të shoqërueshëm, të sjellshëm dhe argëtues. Por, pas dyerve të mbyllura në shtëpi, sjellja e tyre ishte e paparashikueshme. Gjendja e tyre do të luhatej egërsisht, dhe ata mund të zemëroheshin shumë pa shumë, në mos ndonjë paralajmërim. Ishte konfuze dhe bëri që Brene dhe katër vëllezërit e motrat e saj të ndiheshin të turpëruar. Në fund të fundit, prindërit e tyre silleshin kështu vetëm kur ishin në shtëpi – kështu që ishte e natyrshme që Brené dhe vëllezërit e motrat e saj të mendonin se ishte faji i tyre që u mërzitën kaq shumë. Për më tepër, Brene ishte më e vjetra nga fëmijët, kështu që ajo ndjeu se ishte detyra e saj të mbronte të gjithë të tjerët nga shpërthimet e tyre.
Dhe kështu ajo u bë shumë e vëmendshme. Ajo mësoi të identifikonte pikat e buta të njerëzve, ose ato që ajo i quan tani “shkaktuesit e turpit” të të gjithëve – si shakatë në kohë të gabuar ose kërkesat e keqvlerësuara që mund të turpërojnë dikë.
Përveç prindërve të saj, ajo filloi të vinte re se si të rriturit e tjerë rreth saj e kanalizonin zemërimin e tyre në momente të përditshme, si shikimi i sporteve apo tërbimi në rrugë. Ajo e kuptoi se ato situata shpesh ishin krejtësisht të palidhura me atë që me të vërtetë po i zemëronte.
Në atë kohë, Brene nuk dinte çfarë të bënte me gjithë këtë vetëdije emocionale. Askush në shtëpi nuk fliste për ndjenjat e tyre, ose nuk i shprehte shumë ato. I vetmi emocion i pranueshëm ishte zemërimi – dhe vetëm për shkak se Brene mund të parashikonte shpërthimet, nuk ishte më pak e dhimbshme kur ajo ishte në fund të tyre.
Sigurisht, vetëdija emocionale është pikërisht ajo për të cilën njihet sot Brené Brown. Është një superfuqi që ajo ka arritur gjatë një karriere yjore dhe një aftësi që ajo e përcjell në ”Atllasin e zemrës”.
Ideja kyçe 2
Ju nuk mund të ndaloni së ecuri mbi lëvozhgat e vezëve nëse ato janë ngjitur në këmbët tuaja.
Ne shpesh themi se kur dikush është shumë i ndjeshëm ndaj disponimeve apo reagimeve të njerëzve të tjerë po ec nëpër lëvozhga vezësh. Në fjalët e saj, Brene ndjente se vezët ishin “të ngjitur me shirit në thembra të këpucëve të saj.” Ajo ishte tepër e ndjeshme ndaj botës rreth saj – aq e përshtatur me atë që mund të shkonte keq, saqë ndihej torturuese.
Ajo mundohej ti përmbyste ato ndjenja përmes ndejave, duhanit dhe pirjes. Dhe përderisa gjithçka që ajo bëri ja doli ta mpinte atë, kjo sjellje nënkuptoi se bota ishte bërë e trubullt.Ajo më nuk mundtte të vëzhgonte çfarë po ndodhte brenda njerëzve. Ajo ishte e frikësuar dhe në ankth, dhe ishte aq e frikësuar të ndjejë dhimbjen saqë ndiqte përvoja që e bënë atë të ndjente dhimbje edhe më shumë. Ajo ishte, siq thotë vetë “heqja e avantazhit” përmes alkoolit. Por heqja e këtij avantazhi po mbyste gjithashtu magjinë e saj – superfuqinë e saj.
Duke e njohur këtë, me ndihmën e një terapisti të mirë, Brene filloi një proces të gjatë dhe të vështirë për të rifituar avantazhin e saj. Ajo ndaloi së piri dhe filloi të mësonte se si të ndihej përsëri, si të përqafonte dhimbjen dhe cenueshmërinë e çrregullt dhe ndjenjat që nuk janë saktësisht të këndshme ose të lehta për t’u përjetuar.
Sot Brene e vlerëson ndjeshmërinë e saj ndaj emocioneve. I tregon asaj se ku janë kufinjtë. I mëson asaj atë që ka nevojë. I lejon asaj të lidhet me njerëzit rreth saj. Dhe e ka ushqyer një karrierë mjaft të jashtëzakonshme.
Me Atllasin e Zemrës ajo krijoi një udhërrëfyes për njerëzit, të cilët, sikurse ajo, kanë frikë nga dhimbja. Njerëzit që i ndjejnë të gjitha gjërat por nuk dinë çfarë të bëjnë me emocionet e tyre të mëdha. Njerëzit që dëshirojnë ta gjejnë një rrugë tjetër për tu lidhur me të tjerët kur janë të frikësuar. Njerëzit që lëngojnë për tu shprehur.
Pra, le të fillojmë ta eksplorojmë këtë atlas në detaje. Vetë libri mbulon 87 emocione. Ne do t’i hedhim një vështrim më të afërt vetëm disa prej tyre. Dhe megjithëse emocionet janë shumë të zakonshme, thjesht mund të habiteni se çfarë i fshihet në të vërtetë.
Ideja kyçe 3
Zgjerojeni fjalorin tuaj emocional.
Por rri. A ka një pikë për të gjithë këtë? Ne nuk mund të jemi të gjithë ekspertë të njohur të emocioneve si Brené, kështu që pse ne të tjerët duhet të kalojmë kohën duke mësuar më shumë për ndjenjat tona?
Epo, merrni parasysh këtë. Imagjinoni që keni një dhimbje të mprehtë, të fortë në shpatullën tuaj. Është torturuese dhe nuk do të largohet, dhe po fillon të pengojë jetën tuaj. Pra, ju nxitoni në dhomën e urgjencës. Një mjek i sjellshëm, i kujdesshëm vjen dhe përpiqet të zbulojë se çfarë nuk shkon. Ndërsa filloni t’i tregoni asaj, ndodh diçka e çuditshme: nuk mund të nxirrni asnjë fjalë. Ju mund të tregoni vetëm pjesën e përgjithshme të trupit tuaj ku ndodh dhimbja, por nuk mund të përcaktoni vendndodhjen e saktë. Kështu që ajo nuk mund t’ju ndihmojë. Jeni të frustruar dhe supi juaj vazhdon të dhemb.
Çështja është. . . gjuha është e rëndësishme. Është një urë lidhëse mes nesh dhe njerëzve të tjerë – na lejon të shprehim se si ndihemi dhe, më e rëndësishmja, të marrim ndihmën që na nevojitet. Por kur bëhet fjalë për emocionet, shumica prej nesh janë tamam si ai person me shpatullën e dhimbshme. Ne thjesht nuk kemi fjalë për të përshkruar atë që po ndodh në ne me të tjerët. . . apo edhe ta kuptojmë vetë. Këtu është diçka magjepsëse: Brene përshkruan se si ajo dhe një ekip studiuesish kërkuan 7000 njerëz të identifikonin të gjitha emocionet që përjetuan. Dhe me mend çfarë? Numri mesatar i emocioneve të listuara nga njerëzit ishte – pritni – tre: i trishtuar, i zemëruar dhe i lumtur. Kjo është ajo: i çmendur, i trishtuar, i gëzuar. Nga të gjitha emocionet në botë, të gjitha nuancat e përvojës njerëzore, shumica e njerëzve mund t’i përshkruanin ato vetëm në tre kategori.
Dhe arsyeja që është problem është njësoj si shpatulla e dhimbshme: është sikur mund t’i thuash mjekut vetëm se ke dhimbje diku në gjysmën e sipërme të trupit. Dhe ju mund ta përshkruani atë dhimbje vetëm si “të keqe”, në vend që të thoni se është pulsuese, ose dhembje ose dhimbje e fortë.
Aftësia për të pasur vetëdije dhe gjuha e saktë për të përshkruar emocionet tuaja është ajo që studiuesit e quajnë “grimëzimi emocional”. Kjo shkallëzim mund të përfitojë jetën tuaj në shumë mënyra.
Të kesh fjalët e duhura ju lejon të identifikoni ndjenjat tuaja dhe të kuptoni se nga vijnë ato. Dhe nëse mund të identifikoni shkaktarët tuaj, do të jeni shumë më të pajisur për të gjetur mënyra për të ngushëlluar veten.
Brené beson se të kesh këto njohuri në gjendjet e tua emocionale ju lejon të ndiheni të lidhur me veten, në vend që të ndiheni të mpirë dhe pa trup. Dhe kjo lidhje me veten krijon themelin për lidhje të sinqerta, të dashura me njerëzit e tjerë.
Ndoshta më e rëndësishmja, të jesh në gjendje të artikulosh me saktësi ndjenjat e tua do të thotë që do të jesh në gjendje të kërkosh – dhe të marrësh – ndihmën specifike që të nevojitet.
Pra, le të marrim dy emocione të diskutuara zakonisht – trishtimin dhe lumturinë – dhe të shohim se si zgjerimi i fjalorit tuaj emocional do t’ju ndihmojë të kuptoni dhe lundroni më mirë peizazhin tuaj të brendshëm.
Ideja kyçe 4
Vendet në të cilat shkoni kur jeni i lënduar.
Të gjithë kemi qenë në atë vend, shumë herë. Diçka ndodh që na bën të ndihemi keq, dhe ne zakonisht e përshkruajmë emocionin që kemi si rezultat i kësaj si i pikëlluar. Por çfarë domethënë ai saktësisht?
I pikëlluar nuk është njëjtë si të jesh i depresionuar. Depresioni është gjendje kronike, përderisa pikëllimi mund të jetë ndjenjë kalimtare që e përjetojmë si përgjigje ndaj një situate të caktuar.
Të ndihesh i pikëlluar është pjesë e rëndësishme e të qenit njeri. Është reagim i natyrshëm që kemi ndaj humbjes apo dështimit-diçka që të gjithë e përjetojmë. Për shkak se e njohim pikëllimin, ne mund ta njohim atë tek të tjerët dhe të empatizojmë kur miqtë tanë janë të lënduar. Empatizimi me shokun tuaj dhe gjetja e kohës për ta vie nga përvoja juaj e jetuar e pikëllimit. Të jesh i pikëlluar të lejon të ndihesh gjallë, dhe i lidhur me njerëzit e tjerë. Kjo ndjenjë poashtu mund të na ndihmojë të marrim vendime më të mira, sepse bëhemi më të ndjeshëm ndaj mjedisit tonë.
Mendoni se sa të njohur janë filmat e trishtuar dhe sa të kënaqshme mund të jetë të qash në divan para televizorit. Këto përvoja ju bëjnë të ndiheni të prekur dhe të lidhur me njerëzit e tjerë.
Pra, kjo është ajo që do të thotë të ndihesh i trishtuar. Por ka emocione dhe përvoja të tjera që kemi kur lëndohemi, të cilat janë shumë të dallueshme, por shpesh janë të grumbulluara nën etiketën “trishtuese”. Për shembull, njerëzit mund të përjetojnë ankth, ose pikëllim, ose dëshpërim, ose dëshpërim. Këto emocione kanë cilësi shumë të ndryshme dhe kërkojnë reagime të ndryshme nga ne.
Ideja kyqe 5
Ankthi. Ankthi ndihet tronditës, i papritur dhe shpesh traumatik. Dhe mund të na godasë edhe në një nivel primar, fizik. Kjo i ndodhi Brenës një ditë kur ajo mori një telefonatë nga një shoqe fëmijërie e papritur. Miku i tha asaj se ishte ndjerë vetëvrasëse për shkak të një traume të fëmijërisë që Brene nuk e dinte. Kur e dëgjoi këtë nga shoqja e saj, ajo u rrudhos fizikisht në dysheme.
Sipas fjalëve të Brenesë, ankthi “vjen për kockat” – na godet në thelbin tonë. Njerëzit janë elastik dhe mund të shërohen nga kjo lloj traume. Por ata kanë nevojë për mbështetje. Përndryshe, ata mund të kalojnë nëpër lëvizje, ndërsa mbeten të mpirë ose “të thërrmuar”. Ose ata mund t’i përgjigjen dhimbjes duke u bërë në mënyrë të ngurtë perfeksioniste, duke përjashtuar çdo dobësi për t’u përpjekur dhe për të qëndruar në këmbë. Mbështetja e mirë ju lejon të përjetoni dhimbjen ndërsa mësoni se si të rindërtoni jetën tuaj. Disa nga mbështetja më e mirë vijnë nga terapitë me në qendër trupin që trajtojnë manifestimin fizik të traumës në trup.
Ankthi është i papritur, hutues dhe i dhimbshëm. Por nuk është aq e rrezikshme sa dy emocione të tjera që mund të përjetojmë kur ndihemi keq: dëshpërimi dhe dëshpërimi. Këto të dyja janë të lidhura, por nuk janë të njëjta.
Një ndjenjë e mungesës së shpresës vjen kur nuk jeni në gjendje të vendosni qëllime realiste për jetën tuaj. Nëse keni një qëllim, nuk mund të kuptoni se si ta arrini atë. Dhe nëse provoni dhe dështoni, ju dekurajoheni dhe filloni të rrahni veten. Ju nuk keni besim në aftësitë tuaja, ose nuk keni ndjenjën se keni lirinë e zgjedhjes në jetën tuaj.
Ndërsa ndjenja e pashpresë shpesh lidhet me një situatë specifike, si marrëdhënia ose financat tuaja, dëshpërimi përfshin gjithë jetën tuaj. Është ndjenja se e gjithë jeta juaj është e pashpresë dhe se nuk do të ndryshojë kurrë. Ju jeni bllokuar dhe nuk mund të gjeni një rrugëdalje.
Ndjenja e tillë shpesh çon në mendime dhe përpjekje për vetëvrasje. Nëse je në dhimbje emocionale dhe ndihesh sikur nuk ka rrugëdalje, atëherë ka një lloj kuptimi të shtrembëruar që t’i japësh fund jetës është e vetmja gjë që mund të bësh, e vetmja mënyrë për të pasur një farë lirie në situatë.
Për të forcuar qëndrueshmërinë tuaj përballë mungesës së shpresës dhe dëshpërimit, ka një sërë gjërash të rëndësishme dhe praktike që mund të bëni, gjë që do ta zbulojmë në hapjen tjetër.
Ideja kyçe 6
Shpresa është aftësi, jo emocion.
Për të luftuar mungesën e shpresës dhe dëshpërimit, le të fillojmë me shpresën. Ne mendojmë për shpresën si një emocion të ngrohtë dhe të paqartë. Por kjo në fakt nuk është e vërtetë. Në fakt, të jesh me shpresë është një aftësi që mund ta mësosh. Të qenit shpresëdhënës vjen nga aftësia për të vendosur qëllime realiste, të kuptoni se si t’i përmbushni qëllimet dhe të besoni në aftësitë tuaja. Shpresa vjen nga përballja me fatkeqësinë dhe zbulimi se mund të jeni elastik përballë tyre. Për të mësuar shpresën, duhet të praktikoni vendosjen e qëllimeve që mund t’i përmbushni.
Më e rëndësishmja, ju duhet të jeni rehat me dështimin dhe të përgaditeni për të provuar qasje të reja nëse e para nuk funksionon. Gjëja më e mirë për të mësuar si të bëheni shpresues është se kjo gjë është infektuese. Për shembull, studjuesit kanë treguar se prindërit shpresëdhënës në përgjithësi kanë fëmijë shpresues.
Përveç praktikimit të aftësive tuaja shpresëdhënëse, ju gjithashtu mund të praktikoni rritjen e elasticitetit tuaj duke punuar me atë që studiuesi Martin Seligman i quan “3 Ps”: personalizimi, qëndrueshmëria dhe përhapja. Në mbylljen e fundit, ne po flisnim për atë se si dëshpërimi ndihet gjithëpërfshirës dhe i përhershëm. Njerëzit në atë shtet shpesh e marrin atë shumë personalisht, duke e rrahur veten për dështimin ose zhgënjimin e familjeve të tyre.
Kur ndiheni të përmbytur nga dëshpërimi, ndaloni të pyesni veten 3 Ps. Së pari, personalizimi: nëse po e merrni atë personalisht, pyesni veten: “A ka të bëjë vërtet me mua kjo situatë? Cilët faktorë të jashtëm luajnë një rol që unë nuk e kam marrë parasysh?” Nëse mendoni se situata do të zgjasë përgjithmonë – që është P-ja e dytë, qëndrueshmëria – bëni një eksperiment të shpejtë mendimi dhe pyesni veten: “A do të jetë kjo gjë e madhe në pesë minuta? Apo pesë ditë? Apo pesë muaj?” Dhe nëse mendoni se problemi është i përhapur dhe ju ka konsumuar gjithë jetën, merrni një moment për të ndaluar dhe konsideroni vërtet ndikimin e tij. Ju mund të keni dështuar në punë, por a do të thotë kjo me të vërtetë që keni shkatërruar familjen dhe të gjitha miqësitë tuaja?
Këto strategji ofrojnë një buton pauzë kur ndiheni të përmbytur dhe të mbingarkuar. Ato i ofrojnë trurit tuaj racional një shans për t’u ribashkuar me partinë dhe ju ndihmojnë të vendosni përvojat tuaja në perspektivë.
Trishtimi, ankthi dhe dëshpërimi janë të gjitha të dhimbshme dhe të vështira. Por ata mund të jenë edhe mësues të jashtëzakonshëm. Si njerëz elastikë, është e mundur që të gjithë ne të kalojmë nëpër këto ndjenja, duke u bërë më të angazhuar dhe empatikë dhe me guxim të prekshëm siç bëjmë. Por ju nuk mund ta bëni vetëm. Ju duhet të jeni në gjendje të kërkoni ndihmë dhe të merrni llojin e duhur të ndihmës që është e përshtatshme për atë emocion specifik.
Ideja kyçe 7
Lumturia dhe kënaqësia nuk janë e njëjta gjë.
Në njerën anë të spektrit është lumturia. Të gjithë e dimë se çfarë domethënë kjo fjalë, në rregull? Në fund të fundit, sa e sa këngë dashurie janë shkruar për të?
Epo, aktualisht, edhe studjuesit më ekspertë të lumturisë-njerëzit që e kalojnë tërë jetën e tyre duke studjuar një emocion-nuk mund të pajtohen në atë se çfarë saktësisht nënkupton.Shumica e studimeve të bëra kanë qenë për lumturinë si veçori, apo pjesë të asaj që jemi, në vend se të jetë për një gjendje-diçka që e përjetojmë kohë pas kohe.
Edhe më konfuze, lumturia shpesh ngatërrohet me gëzimin. Këto fjalë përdoren në mënyrë të ndërsjellë për të përshkruar një gjendje pozitive. Por në kërkimin e saj, Brené ka zbuluar se, në fakt, lumturia dhe gëzimi janë shumë të dallueshme.
Lumturia është një emocion jetëgjatë që zakonisht vie si rezultat i të ndjerit në kontroll. Lumturia na bën të fokusohemi në vetëveten dhe në të arriturat tona.
Kënaqësia, në anën tjetër, vie papritmas, pa paralajmërim. Ajo është e shkurtër dhe kalimtare, dhe me intenzitet shumë të lartë. Ajo e fokuson vëmendjen tonë jashtë, në vend se brenda, dhe na bën të ndihemi të lidhur me njerëzit e tjerë, me Zotin, apo me universin. Ajo na bën të ndihemi të lirë, të gjallë dhe të zgjuar. Kënaqësia është intenzivisht e këndshme, dhe shoqërohet me një ndjenjë të falenderimit dhe vlerësimit.
Gëzimi është gjithashtu pak shqetësues, madje i frikshëm. Të ndihesh i gëzuar është aq i mrekullueshëm sa mund të të bëjë të ndihesh i pambrojtur dhe i frikësuar për ta humbur atë gëzim. Brene e përshkruan atë përvojë si gëzim parandjenjë. Kjo është ajo që ndodh kur i shikoni fëmijët tuaj ndërsa ata janë duke fjetur dhe ndjeni një goditje të madhe gëzimi të shoqëruar nga një frikë e thellë dhe irracionale se diçka e tmerrshme do t’u ndodhë atyre. Është një mënyrë për të përsëritur tragjedinë në mendjen tuaj në një përpjekje për ta bërë atë të ndjehet më pak e dhimbshme kur ndodh në të vërtetë, sepse në momentin e gëzimit kupton se sa shumë duhet të humbasësh në të vërtetë.
Shumë prej nesh janë mësuar aq shumë të parandjejnë gëzimin, saqë si nuk e kuptojmë me vetëdije se çfarë po bëjmë. Ne mbushim të ndihemi sikur është normale ose realiste të presim më të keqen. Por të jetosh në këtë mënyrë të kushton, është e pabesueshme të shikojmë të lirë te gëzimi.
Është një burrë që Brene intervistoi në studimin e saj mbi cenueshmërinë, i cili e kishte kaluar jetën e tij duke pritur më të keqen, si një lloj forca të blinduara emocionale. Dhe më pas i ndodhi më e keqja. Gruaja e tij vdiq në një aksident automobilistik. Ai e kuptoi se këndvështrimi i tij më parë pesimist nuk kishte bërë asgjë për ta përgatitur atë për atë ngjarje të dhimbshme. Gjithçka që bëri ishte ia hoqi aftësinë për të shijuar plotësisht kohën që kishte kaluar me gruan e tij kur ajo ishte gjallë.
Të lejoni veten të përjetoni gëzim do të thotë të praktikoni vlerësimin e asaj që e keni, në momentin që e keni. Në fakt, studiuesit kanë zbuluar se gëzimi dhe mirënjohja janë të lidhura, në atë që ata e përshkruajnë si një “spiralë lart” pozitive. Nëse mirënjohja është një nga tiparet tona, ne do të kemi më shumë përvoja gëzimi në këtë moment. Nëse jemi tipa të gëzuar, do të kemi më shumë momente për t’u ndjerë mirënjohës. Emocionet përforcojnë pozitivisht njëra-tjetrën.
Dhe si shumë emocione të tjera, mirënjohja mund të praktikohet dhe të mësohet. Mbajtja e një ditari mirënjohjeje, apo të gjeni kohë çdo ditë për ta emërtuar një gjë për të cilën jeni mirënjohës, me zë të lartë, e trajnon trurin tuaj për të kërkuar përvoja të tjera të ngjashme.
Ideja kyçe 8
Bëhuni rehat me paradoksin.
Përgjatë këtyre pulsimeve, kemi udhëtuar në dy vende emocionale: ku shkojmë kur jemi të lënduar, dhe disa vende në të cilat shkojmë kur jeta na trajton mirë. Dhe siq keni kuptuar tashmë, nuk ka asgjë të thjeshtë për këtë eksplorim të brendshëm. Kategoritë në dukje të rregullta të “trishtuar” dhe “të lumtur” po shpërthejnë me nuanca dhe kontradikta.
Ne kemi shqyrtuar se si trishtimi mund të na bëjë të ndihemi mirë dhe se lumturia mund të jetë më pak shpërblyese sesa gëzimi. Ne kemi zbuluar se emocionet mund të vendosen në trupin tuaj, si dhe në mendjen tuaj. Dhe kjo, në një shkallë të habitshme, ju mund të ndikoni në mënyrën se si ndiheni duke praktikuar aftësi si shpresa.
Gërmimi emocional është i çrregullt. Për të shkuar atje, me të vërtetë shko atje, duhet të ndihesh rehat me paradokset. Elementet paradoksale duken të kundërta me njëri-tjetrin. Por, në të vërtetë, ato janë të lidhura. Si drita dhe errësira. Njëra në të vërtetë nuk ekziston pa tjetrën.
Si orientues i emocioneve tuaja, do të ju duhet të bëheni edhe më rehat me paradokset emocionale.Si lëngoni për afërsi me të tjerët, por veproni në mënyra që e mbyllni veten; apo si e udhëheqni një takim të bordit me vetëbesim, por belbëzoni sa herë keni nevojë të flisni me nënën tuaj.
Mbajtja e këtyre paradokseve me ngrohtësi dhe kuriozitet do t’ju ndihmojë në udhëtimin tuaj drejt zbulimit dhe festimit të terrenit të zemrës suaj. Si çdo udhëtim që ia vlen të ndërmerret, nuk ka rrugë të shkurtra. Do t’ju duhet të kapërceni shumë pengesa dhe të gjeni skajet tuaja të mprehta. Vazhdo. Përkuluni në gjëra të çrregullta dhe kontradiktore. Përqafoni cenueshmërinë e plotë të të qenit gjallë.
Përmbledhja Finale
Gërmimi emocional do të thotë të jemi në gjendje të identifikojmë emocionet dhe përvojat tona dhe t’i shprehim ato njerëzve të tjerë. Sa më të nuancuara dhe specifike të jenë fjalët që kemi për emocionet, aq më e shtrirë do të jetë bota jonë e brendshme. Duke u përshtatur me gjendjet tona emocionale na lejon të ndërtojmë marrëdhënie dashurie me veten dhe njerëzit përreth nesh.
Dhe këtu janë disa këshilla më të zbatueshme:
Gjejeni kohën për të pushuar kur jeni të dërrmuar. Nëse ndiheni të përmbytur nga emocionet si frika apo zemërimi, pjesa e arsyeshme e trurit tuaj mbyllet. Kjo nuk është gjendje e mirë për të qenë në të gjatë një grindjeje, apo në një situatë kur ju duhet të merrni një vendim. Krijoni pushime në komunikimin tuaj me njerëzit që doni. Kur jeni të mbingarkuar, merrni pak kohë vetëm për të marrë frymë thellë dhe për të përpunuar. Kur ndiheni më të qetë, mund të vazhdoni aty ku e keni lënë.
