Fokusohu (Focus)-Daniel Goleman

Fokusohu

Përmbledhje Libri

Hyrje

Çfarë ka në këtë libër për mua? Fokusohu, fokusohu, fokusohu.

A je ndjerë ndonjëherë se të hutuarit lehtë po të mban larg nga përmirësimi i aftësive tuaja, nga bërja e punës më mirë dhe jetesa më përmbushëse?

Jetët tona janë të mbushura me shpërqendrime potenciale: telefoni yt i mençur, emaili, madje edhe mendimet se ku do të shkosh në pushimin tjetër. Peërderisa e lë vëmendjen tënde të shpërndahet jashtëzakonisht shumë nga këto shpërqendrime, ti e dëmton mundësinë për ti bërë gjërat në kohë dhe për ti bërë ato mirë.

Sidoqoftë, autori Daniel Goleman shkon përtej definicionit të ngushtë të ‘’fokusit’’ për të prezantuar një doracak lidhur me të jetuarit e një jetë të fokusuar, sipas të cilit mund të fitojmë një egzistencë më të pasur dhe më të plotë, duke i kushtuar vëmendje vetëvetes, të tjerëve dhe në kontekste më të gjera, planetit dhe të ardhmes tonë.

Duke nxjerrë nga një pus shembujsh të panumërt të jetës reale, Fokusohu ofron shumë mënyra për lexuesin për të rritur nivelin e vëmendjes, duke përfshirë praktikimin e vëmendjes, të menduarit pozitiv dhe angazhimin në përgatitje të fokusuar.

Në këto pulsime do të mësoni pse lënia e mendjes suaj të endet mund t’ju çojë në njohuri të shkëlqyera, por edhe t’ju pengojë në përmbushjen e qëllimeve tuaja.

Do të zbuloni pse cilësia më e mirë për një udhëheqës nuk është aftësia për t’i mbajtur sytë nga çmimi, por në fakt vetëdija ose ndjeshmëria.

Do të zbuloni se si ta stërvitni vullnetin tuaj si një muskul dhe se si nëse bëni diçka që e doni, për ta parë atë deri në përfundim kërkon shumë më pak përpjekje.

Më në fund, do të mësoni pse kur jeni të stresuar dhe nuk mund të mendoni drejt, të kesh një qëndrim pozitiv do të bëjë një ndryshim masiv.

Ideja kyçe 1

Vëmendja është qelçsi i performancës së lartë në një botë të shpërqendrimeve të pafundme.

Sa herë që nuk e kontrollon emailin ose telefonin tënd për një kohë, a e gjen veten duke luftuar me një dëshirë jashtëzakonisht të fortë për të hequr dorë nga çdo gjë që po bën dhe për të hedhur një sy? Dhe nëse i dorëzohesh dëshirës, a ndihesh disi i pakënaqur nëse nuk të presin mesazhe të reja?

Ne jetojmë në kohë shpërqendruese. Kërkesa e vazhdueshme për t’iu përgjigjur sasisë dërrmuese të informacionit dhe stimujve në mjedisin tonë na çon në një gjendje të vazhdueshme të vëmendjes së pjesshme në të cilën ne kërcejmë pa kujdes nga një gjë në tjetrën, nga telefonat tanë te emailet tona në Facebook dhe duke e bërë këtë dobësojmë aftësia për të zgjedhur atë që i kushtojmë vëmendje.

Megjithatë, është e mundur që ne të përqendrohemi, edhe kur jemi të rrethuar nga aktiviteti dhe stimujt. Ajo që na duhet është një vëmendje e fortë selektive. Në të vërtetë, sa më e fortë të jetë aftësia jonë për të zgjedhur atë ku fokusohemi, aq më mirë jemi në injorimin e shpërqendrimeve të mundshme.

Për shembull, gazetarët në një zyrë me plan të hapur në New York Times arrijnë të përqendrohen në punën e tyre dhe të përmbushin afatet, pavarësisht se janë të rrethuar nga zhurma dhe shpërqendrime të tjera. Asnjë nga këta gazetarë nuk kërkon kurrë qetësi në mënyrë që të përqendrohen më mirë.

Por jo vëmendja selektive e të gjithëve është aq e fortë. Shumica prej nesh priren të ëndërrojnë me sy të hapur ndërsa jemi në punë ose të shpërqendrojmë veten me aktivitete të tjera që humbin kohë. Për këtë arsye, është thelbësore të rrisim vëmendjen tonë selektive në mënyrë që të mund të injorojmë shpërqendrimet e jashtme dhe të përmbushim detyrat tona.

Megjithatë, shpërqendrimet që na përfshijnë jo vetëm që kërcënojnë të humbin kohën tonë dhe të ulin produktivitetin tonë, ato gjithashtu zvogëlojnë aftësinë tonë për t’u zhytur në një temë, duke zvogëluar shanset tona për të arritur një gjendje rrjedhjeje dhe kështu të mësojmë dhe zbulojmë gjëra të reja. Në fakt, kjo çështje është aq e spikatur saqë varësia nga interneti tek të rinjtë tashmë është identifikuar si një problem kombëtar shëndetësor në shumë vende aziatike.

Pra, nëse mund të zhvillojmë aftësinë tonë për të injoruar shpërqëndrimet dhe për t’u përqëndruar mirë, ne mund të ndihmojmë për të rritur performancën tonë dhe për t’i mundësuar vetes që të kemi reflektime më të thella dhe njohuri më të thella.

Ideja kyçe 2

Jeta “në automatik” pakëson përvojën tonë të momentit të tanishëm.

Të kesh mundësinë të fokusohesh është dukshëm një përparësi, edhe në jetë edhe në pune, ngase na mundëson të jemi në gjendje të lirë dhe të performojmë më mirë. Por të zgjedhesh ti kushtosh vëmendje një gjëje në vend se ti kushtosh një tjetre përfshin një proces shtyj-dhe tërheq në mes të mendjes nga poshtë-lart dhe nga lart-poshtë.

Mendja nga poshtë lart, përgjegjëse për aktivitetin tonë mendor automatik dhe rutinë, është shumë e shpejtë, e drejtuar nga emocionet tona dhe impulsive. Në të kundërt, mendja nga lart-poshtë, e ngarkuar me planifikimin, reflektimin dhe mësimin e aftësive të reja, është më e ngadaltë dhe kërkon vëmendje dhe vetëkontroll vullnetar.

Ata prej nesh që mbështeten në përdorimin e mendjes nga poshtë-lart kanë shumë më tepër gjasa të humbasin fokusin dhe të humbasin vetëdijen për mjedisin tonë të afërt.

Për shembull, ishte një kohë kur shihnit radhë të gjata njerëzish që prisnin të përdornin të vetmen fotokopjuese në zyrën e tyre. Një psikolog vendosi t’u kërkonte disa njerëzve të hidheshin në pjesën e përparme të radhës dhe të njoftonin, thjesht, se duhej të bënin disa kopje.

Shpesh, personi që ata pyesnin do të “ndahej” nga pritja e lodhshme dhe për këtë arsye do ta lejonte atë person të përdorte kopjuesin.

Nëse ai person në krye të radhës do të kishte mbajtur vëmendjen aktive gjatë pritjes, ata mund të kishin vënë në dyshim kërkesën urgjente për të kapërcyer radhën.

Mbajtja e kësaj vëmendjeje aktive poashtu na ndihmon të mësojmë aftësi të reja. Miti i rregullës 10.0000 orëshe’’ bazohet në nocionin që ne mund të bëhemi ekspertë në një detyrë të caktuar thjesht duke e bërë atë vazhdimisht.

Por kjo nuk është mënyra se si ne e përmirësojmë performancën. Ne duhet ta rregullojmë aktivitetin tonë vazhdimisht. Për shembull, nëse jeni golfist i dobët, bërja e disa gabimeve që sa herë që lëkundesh ose gjuan lehtë nuk do ta përmirësosh lojën tënde duke kaluar mijëra orë në përsëritje të atyre gabimeve.

Me fjalë të tjera, ndryshimi midis një eksperti dhe një amatori është se një ekspert do të përdorë mendjen nga lart-poshtë për të reflektuar në mënyrë aktive mbi ndikimin automatik, nga poshtë lart në lojën e tyre, gjë që u mundëson atyre të përmirësojnë vazhdimisht performancën e tyre.

Ideja kyçe 3

Të gjitha llojet e vëmendjes janë të vlefshme; vetëdija është jetike për përparimet kreative.

Jo çdoherë ja vlen të kesh një fokus të ngushtë ose një lloj vëmendjeje e orientuar drejt qëllimit. Ndonjëherë mund të jetë më efektive ta mbash një vetëdije të hapur apo një mendje që kërkon. Në vend se të largoheni nga ajo që ka rëndësi, ne mund të sillemi drejt diçkaje që ja vlen.

Kjo është për shkak se lejimi i mendjeve tona të endet ofron terren pjellor për njohuri të çuditshme.

Është sigurisht një luks ta gjesh një moment gjatë ditës kur jemi vetëm, dhe të jemi në gjendje të ngadalësojmë dhe të reflektojmë. Por këto momente janë jashtëzakonisht të vlefshme, meqë na lejojnë të përmirësohemi në detyra, gjë e cila varet nga përjetimi i shkëndijave të kuptimit, sikurse ato që kërkojnë lojë fjalësh imagjinative, apo të menduar inovator dhe kreativ.

Në fakt, njerëzit që janë shumë të aftësuar në detyra që kërkojnë fokus të madh (sikurse zgjidhja e problemeve matematikore) mund ta gjejnë sfiduese ti fikin mendjet e tyre dhe ta zgjerojnë fokusin mjaftueshëm për të gjeneruar kuptime kreative. Këta njerëz mund të ndiqnin shembullin e kriptografit të njohur Peter Schweitzer: puna e tij shpesh kërkonte që ai të thyente kodet – një detyrë intensive mendore – megjithatë ai do ta bënte këtë ndërsa bënte një shëtitje ose bën banja dielli.

Kjo lloj vetëdije e hapur na mundëson të jemi kreativë, ngase na bën plotësisht pranues ndaj ideve të reja. Për këtë arsye, vetëdija e hapur është e dobishme për imagjinimin e skenarëve të ardhëm, për vetë-reflektim, për zhvillim të ideve kreative dhe organizim të kujtesës.

Në një eksperiment ku pjesëmarrësve iu kërkua të gjenin përdorime të reja për një artikull të caktuar, ata pjesëmarrës që kishin lejuar mendjet e tyre të enden, në fakt gjeneruan 40 për qind më shumë ide origjinale sesa ata që ishin të fokusuar ngushtë në detyrë.

Për më tepër, njerëzit që mbajnë një gjendje të hapur shpirtërore dhe kanë një prirje të fortë ndaj bredhjes së mendjes përfshijnë ata me çrregullim të deficitit të vëmendjes (ADD) dhe reperë të stilit të lirë, të cilët improvizojnë tekstet e tyre në mënyrë spontane. Truri i të dy grupeve tregon një nivel të rritur aktiviteti në qarkun që është aktiv gjatë bredhjes së mendjes dhe është kjo që u mundëson atyre të krijojnë lidhje të reja midis zonave të largëta të trurit.

Ideja kyçe 4

Fokusohu në përmirësimin e vullnetit tënd-është një nga faktorët kyç në arrritjen e ‘’fokusit të brendshëm.’’

Arritja e qëllimeve kërkon fokus, motivim dhe vendosmëri të fuqishme-të gjitha cilësitë që e përbëjnë vullnetin e fortë. Dhe sa më sfidues qëllimi, aq më shumë vullnet kërkohet.
Vullneti ynë luan një rol kryesor në përcaktimin e rrugës së jetës sonë. Për shembull, është shumë e mundur që fëmijët që tregojnë nivel të lartë të vullnetit do të bëhen më të suksesshëm në të ardhmen e tyre, krahasuar me ata që nuk tregojnë vetë-kontroll.

Në një eksperiment të madh, mbi 1,000 fëmijë morën një varg testesh që vlerësuan kapacitetin e tyre për të përballuar frustrimin, parehatinë, koncentrimin dhe qëndrueshmërinë.

Njëzetë vite më vonë 96% e këtyre fëmijëve ishin lokalizuar, dhe më pas, në të tridhjetat e tyre, kishin shëndet, pasuri dhe vlerësim penaliteti. Gjetjet zbuluan se sa më i madh vetëkontrolli në fëmijëri, aq më të suksesshëm ata ishin në të tridhjetat e tyre.

Por vetë-kontrolli dhe vullneti nuk janë domosdoshmërisht cilësi me të cilat lind. Ato duhet të zhvillohen gjatë fëmijërisë sonë, e madje edhe në pjekuri. Mënyra më efektive për të zhvilluar vullnet më të forte është ta bësh atë që do.

Kjo sepse vullneti yt rritet nëse puna jote reflekton vlerat e tua personale. Ta bësh atë që do të motivon ti ndjekësh qëllimet e tua me vendosmëri, dhe mundi i kërkuar duket se ja vlen kur kënaqesh me rezultatet e punës tënde.

Megjithatë, shumë prej nesh bëjnë punë që nuk janë në përputhje me vlerat tona. Ne i përmbahemi të njëjtave rutina të sigurta – si puna nëntë deri në pesë – dhe kështu puna jonë duket se kërkon një përpjekje të madhe personale.

Konsideroni George Lucas, për shembull. Kur ai po bënte Star Wars, shtrirja e përkushtimit të regjisorit të filmit në punën e tij dhe vizioni i tij krijues personal e shtynë atë të ndahej nga kompania e tij e prodhimit dhe të investonte shumë nga paratë e tij për të prodhuar një film që do të ishte i vërtetë me atë vizion. Pra, në vend që të ishte përgjegjës ndaj një kompanie që kërkonte ndryshime që do të komprometonin vizionin e Lucas, ai vendosi të merrte kontrollin e plotë krijues me besimin se vizioni i tij ishte i duhuri.

Ideja kyçe 5

Fokusohu në ndërtimin e empatisë-do të të ndihmojë të orientohesh në çfarëdo konteksti social.

Në mënyrë që të kemi ndërveprime përmbushëse me të tjerët, kemi nevojë të jemi empatikë, dhe empatia ka dy forma kryesore: empatia njohëse, dhe ajo emocionale.

Empatia njohëse është ajo lloj empatie që na mundëson ta shohim botën përmes syve të të tjerëve. Mund të na ndihmojë ti kuptojmë gjendjet mendore të njerëzve të tjerë dhe mënyrat në të cilat ata e kuptojnë botën.

Sidoqoftë, përderisa kjo empati na lejon ne të vëzhgojmë, për shembull, që dikush është i pikëlluar-psh nëse një i dashur i tij ka vdekur-nuk na lejon të ndjejmë atë që ai po ndjen. Empatia njohëse është ajo lloj empatie e psikopatëve: ata mund ta shohin çfarë ndjejnë të tjerët por nuk mund të bashkëndjejnë me ta-që i bën ata ti manipulojnë të tjerët për ti arritur qëllimet e tyre.

Empatia emocionale, në anën tjetër, na mundëson të ndjejmë atë që ndjejnë të tjerët. Për më shumë, ky është fenomen fizik, meqë i nuhasim ndjenjat e dikujt tjetër me vete trupat tanë.

Në një studim, për shembull, truri i subjekteve u imazhua ndërsa ata shikonin njerëz të tjerë që merrnin goditje elektrike të dhimbshme, duke zbuluar se qarqet e dhimbjes së subjekteve me të vërtetë ishin aktivizuar. Me fjalë të tjera, truri i subjekteve simulonte dhimbjen e njerëzve të tjerë.

Megjithatë, ndërsa këto lloje të ndjeshmërisë na lejojnë të shohim dhe të ndiejmë se çfarë po kalojnë të tjerët, ato nuk na bëjnë domosdoshmërisht të bëhemi simpatikë – domethënë të kemi shqetësim për mirëqenien e njerëzve të tjerë.

Konsideroni mjekët, për shembull. Mjekët që nuk shprehin empati me pacientët e tyre kanë më shumë gjasa të paditet nëse bëjnë një gabim, në krahasim me ata që tregojnë një interes autentik për problemet e pacientëve të tyre.

Për një pacient tashmë të shqetësuar, të kesh një mjek joempatik do të shërbejë vetëm për të rritur ankthin e tyre. Megjithatë, në të njëjtën kohë, njerëzit duan një mjek që do t’i ndihmojë ata të përmirësohen, jo një që do të shpërthejë në lot sa herë që kanë një problem.

Balanca ideale është të kesh shqetësim empatik ose shqetësim të shkëputur.

Ideja kyçe 6

Fokusi i jashtëm-kushtoji vëmendje kontekstit më të gjerë dhe menagjoje ndikimin tënd.

Njerëzit kanë prirje të fokusohen në atë që po ndodh në ambientin e tyre rrethues dhe për të planifikuar për të ardhmen e afërt. Problemi me këtë qasje është se ata e neglizhojnë trajtimin e rreziqeve të largëta të cilat mund të kenë ndikim domethënës në periudhë afatgjate.

Por kjo është natyra jonë: rreziqet e largëta thjeshtë nuk e nxisin të njëjtën ndjenjë të frikës sikurse ato të afërta, si psh kur nuk jemi në gjendje ta paguajmë qiranë, apo të fitojmë në një argument me një person të dashur.

Problemet e të ardhmes janë shumë abstrakte për në që të fokusohemi në to-përshembull, efektet e ndryshimit klimatik-ngase pasojat e tyre munden apo nuk munden të përjetohen dhe janë shumë larg nesh. Por megjithëse predispozicioni për tu fokusuar në probleme të menjëhershme është i lindur, megjithëatë është problem serioz, sikurse injorimi i një konteksti më të gjerë që mund të jetë shkatërrimtar në të ardhmen.

Për shembull, burimet e planetit tonë, sikurse uji dhe ajri i pastër, eventualisht do të varfërohen nëse nuk vendosim të fokusohemi intenzivisht në ruajtjen e tyre.

Por këtë duhet ta bëjmë në një mënyrë që e merr parasysh kontekstin më të gjerë, sepse kur mundohemi ta zgjedhim një problem duke u fokusuar në rezultatet afatshkurtëra, çdo lehtësim që marrim për problemin është poashtu afatshkurtër, prandaj problem lind përsëri-shpesh me pasoja edhe më të këqija sesa më parë.

Psh mere parasysh problemin e trafikut. Një zgjidhje e thjeshtë do të ishte ndërtimi i më shumë autostradave. Sidoqoftë, për shkak se autostradat e bëjnë më të lehtë lëvizjen, kjo inkurajon dyqanet e reja të hapen dhe të shpërndahen më shumë njerëz në rrethinë. Rezultati është se trafiku aktualisht vazhdon të rritet sepse tani ka më shumë kapacitet për të.

Siq mund ta shohim, fokusimi në një kontekst më të gjerë të çdo problemi të dhënë na mundëson të mos brengosemi vetëm për efektet e menjëhershme të tij por edhe për të ardhmen e largt. Është mu kjo që do të na mundësojë të jetojmë jetë përmbushëse në të cilat kujdesemi për planetin tonë, duke e ruajtur atë kështu për gjeneratat e ardhshme.

Ideja kyçe 7

Lidershipi i mirë varet në kapjen dhe drejtimin e vëmendjes kolektive në mënyrë efektive.

Kur është në pyetje udhëheqja e një organizate të suksesshme, fokusi është kryesori. Mundësi për të lëvizur fokusin e një organizate në vendin e duhur, në kohën e duhur, varet nga niveli i vetëdijes së liderit.

Ndonëse një shkallë e lartë e IQ-së mund të të sigurojë një punë, prapë nuk mjafton që të jesh një lider i dalluar. Derisa liderët të kenë vetëdije, nuk mund të bëhen liderë frymëzues.

Të gjithë i kemi dëgjuar tregimet e shefave që janë shumë kritikues ndaj punëtorëve dhe duken se kënaqen kur i shtyejnë ata të dalin përtej aftësive të tyre. Ky qëndrim krijon një atmosferë toksike sepse fokusi i tyre i ngushtuar në ‘’çmimin’’ i verbëron ata në atë se si janë duke i ndikuar njerëzit rreth vetes.

Tani merreni parasysh një lidere që i kushton vëmendje ekipit të saj, i lavdëron fitoret e tyre të vogla, dhe shpesh e pranon që ka shumë detyra që ajo vetë nuk mund ti kryejë. Një lidere e tillë ka vetëdije-ajo i di kufizimet e veta dhe është në gjendje ta mbledhë një ekip të fortë që do ti kompenzojë këto zbrazëtira. Ajo beson në aftësinë e të tjerëve dhe i lejon ata ta bëjnë punën e tyre sipas mënyrës së tyre.

Një tjetër arsye pse fokusi është kyq për të qenë lider efektiv është se sa më i fokusuar dhe më i qartë të jetë vizioni i një lideri, aq më shumë ka mundësi ai ti bind të tjerët të besojnë në të dhe të punojnë drejt tij.

Një vizion i madh është qendror për çdo plan të fortë biznesi, por sjellja e një vizioni të tillë në realitet kërkon një lider brilant, i cili është i gatshëm ta komunikojë atë qartë para të tjerëve dhe ti bind ata se është një kauzë që ja vlen të ndjeket.

Për shembull, konsiderojeni vizionin fantastik dhe radikal të themeluesit të makinës qepëse Singer, Isac Singer. Në shekullin e nëntëmbëdhjetë supozimi i vazhdueshëm ishte se amviset nuk do të ishin në gjendje ti kryejnë ngushtimet mekanike sikurse makinat qepëse, por vizioni i Singerit ishte që ata do të mundin dhe do ti blenin ato makina. Për ti bindur njerëzit në vizionin e tij. Singer madje u dha kredi grave për t’ua lehtësuar blerjen e makinerive.

Në të vërtetë, suksesi i produktit e shtyu kompaninë drejt suksesit mbarëbotëror.

Ideja kyçe 8

Liderët frymëzues shikojnë përtej rehatisë së tyre dhe motivohen ti ndihmojnë njerëzit e tjerë për tu b ërë njerëz të suksesshëm.

Në vend që të përqendrohen tepër te “çmimi” dhe të mbeten të paditur për ndikimin që kanë tek njerëzit përreth tyre, udhëheqësit frymëzues përpiqen të fuqizojnë të tjerët dhe të kontribuojnë në komunitetin e tyre.

Shpeshherë, kompanitë ju kërkojnë liderëve të tyre të prodhojnë rezultate të mëdha. Por më shumë sesa thjeshtë ti udhëzojnë të tjerët të kryejnë detyra të caktuara, një lider i mirë fokusohet në identifikimin dhe zhvillimin e potencialit të njerëzve të tjerë.

Për shembull, kompania Ben & Jerry’s përdor brunies aktuale për akulloren e tyre Chocolate Fudge Brownie, të cilën e marrin nga Greyston Bakery, e vendosur në një lagje shumë të varfër të Bronx-it. Greyston Bakery punëson njerëz që e kanë të vështirë të gjejnë punë. Motoja e tyre – “Ne nuk punësojmë njerëz për të pjekur brownies. Ne pjekim brownies për të punësuar njerëz” – është një shembull kryesor i vizionit të një udhëheqësi të frymëzuar.

Në anën tjetër, liderët joempatikë nuk mund ta shohin as ta menagjojnë ndikimin që e kanë tek të tjerët.

Për shembull, merrni parasysh javët e para që pasuan katastrofën e derdhjes së naftës të BP në Gjirin e Meksikës. Ndërsa zogjtë dhe kafshët e panumërta po vdisnin dhe njerëzit e Gjirit po dënonin katastrofën, CEO i BP, Tony Hayward, u tha mediave “nuk ka njeri që e dëshiron këtë gjë më shumë se unë. Do të doja që jeta ime të kthehej.”

Kur ai duhej të kishte shfaqur shqetësim për viktimat e derdhjes së naftës, Hayward në vend të kësaj po shprehte se sa shumë e kishte shqetësuar atë personalisht dhe nuk mori asnjë përgjegjësi.

Kjo sjellje shkaktoi një valë antipatie ndaj Hayward dhe BP për shkak të mungesës së ndërgjegjësimit të CEO për ndikimin e tij tek të tjerët dhe se si publiku e percepton tani kompaninë. Ky është një rast klasik i asaj që mund të ndodhë kur një udhëheqës nuk mund të shohë se si veprimet e tij ndikojnë tek të tjerët dhe çfarë lloj reagimesh gjenerojnë. Për të qenë në gjendje të parashikoni se si të tjerët reagojnë ndaj veprimeve tuaja, së pari duhet të kuptoni se si ju shohin dhe kjo kërkon vetëdije nga ana juaj.

Ideja kyçe 9

Liderët e suksesshëm janë të vetëdijshëm për kontekstin më të gjerë në të cilin funksionojnë.

Liderët e suksesshëm udhëheqin me fokus në të ardhmen. Për ta bërë këtë kërkohet eksplorimi i një konteksti më të gjerë në të cilin organizata operon, ngase kjo jua mundëson atyre ti identifikojnë mundësitë për rritje në treg.

Për shembull, Steve Jobs e mori hapin e guximshëm të njohjes së portofolios së Apple: në vend se të përqendronte përpjekjet e tij në shumë produkte të ndryshme, Jobs vendosi që Apple duhet të fokusohet vetëm në katër kompjuterë-një desktop dhe një laptop, secili për dy tregje: konsumator dhe profesional.

Nga ana tjetër, liderët pa aventurë që mbeten të ngurtë në fokusin e tyre në shfrytëzimin e produkteve dhe teknologjive ekzistuese përfundojnë si viktima të vizionit të tyre të ngushtë.

Një nga shembujt më të mirë të kësaj është kompania e telefonit të mençur BlackBerry.

Nga mesi i viteve të 2000-ta, BlackBerry ishte bërë e parapëlqyer me korporatën IT, por vetëm pesë vite më vonë i humbi 75% të vlerës së tregut.

Pse?

BlackBerry ishte i ngadalshëm për të vërejtur popullaritetin në rritje të iPhone dhe telefonave inteligjentë të tjerë me ekran me prekje me të cilët kompanitë lejuan punonjësit e tyre të lidhen me rrjetin e korporatës.

Gjithashtu, kompania mbivlerësoi tërheqjen e jetëgjatësisë së baterisë, duke mos kuptuar se përdoruesit ishin më se të lumtur ta sakrifikonin atë për përdorimin e një ekrani me prekje.

BlackBerry është një shembull klasik i asaj që mund të ndodhë me një organizatë me një fokus të ngurtë dhe të ngushtë. Për shkak se kompania e trajnoi fokusin e saj drejt teknologjisë ekzistuese dhe të vendosur në vend që të eksploronte për gjënë tjetër të madhe, ajo që dikur ishte një kompani inovative mbeti prapa dhe nuk mund të vazhdonte me valët e teknologjisë që pasuan.

Për të shmangur të qenit i verbër nga konkurrenca, udhëheqësit duhet t’i kushtojnë shumë vëmendjen e tyre eksplorimit të mundësive të reja për zhvillim.

Ideja kyçe 10

Meditimi do të të ndihmojë të fokusohesh në një gjë dhe ta matësh periudhën e vëmendjes tënde.

Vëmendja nuk ështe dhuratë e lindur që ke apo nuk e ke. Në fakt, është një lloj muskuli mendor-një i tillë që mund ta forcosh dhe rritësh me ushtrime.

Një mënyrë për ta bërë këtë është të mësosh të jesh i vëmendshëm kur mendja jote fillon të bredhë korigjoje këtë duke e ripërqendruar vëmendjen tënde në cakun e dhënë.

Trajnimi i vëmendjes në këtë mënyrë është esenca e meditimit të fokusuar në një pikë të vetme, i cili përfshin fokusimin e plotë vetëm në një gjë, sikurse është frymëmarrja.

Përderisa e bën këtë, do ta vëresh se pas pak mendja jote prapë me siguri do të fillojë të bredhë. Por kjo është në rregull. Gjëja kryesore është se ti je i vetëdijshëm për bredhjen dhe që e ripërqendron vëmendjen në frymëmarrjen tënde dhe e mban atë aty.

Kur pashmangshmërisht e humb prapë fokusin, thjeshtë përsërite procesin. Sikurse me trajnimin për peshën, sa më shumë përsëritje bën, aq më i fortë bëhet muskuli.

Celësi i trajnimit të vëmendjes tënde është të jesh në gjendje të jesh i vëmendshëm për proceset tua mendore-sikurse ta vëresh mendjen tënde kur largohet nga objekti i fokusit. Kjo quhet meta-vëmendje.

Ky lloj meditimi mund ta rritë dukshëm aftësinë tënde për ta shkëputur fokusin tënd nga një gjë në tjetrën.

Ashtu si me praktikimin e meta-vetëdijes, meditimi na ndihmon të kuptojmë se kur mendja jonë fillon të endet dhe forcon aftësinë tonë për t’u përqëndruar në atë që është e rëndësishme. Kështu që herën tjetër kur e vëreni veten duke e zvarritur ose duke kontrolluar me detyrim emailin tuaj, sigurohuni që ta regjistroni atë dhe ta ktheni fokusin tuaj në detyrën në fjalë.

Kjo do të jetë një ndihmë e madhe për ju kur jeni nën stres. Shumica prej nesh kanë përjetuar “ngrirje” në mes të një testi dhe kemi menduar me vete: “Unë nuk mund ta bëj këtë. Mendja ime është bosh.” Në këto momente, praktikimi i meta-vetëdijes ju mundëson të vini re se jeni në ankth dhe të ndërmerrni disa hapa për të qetësuar veten – për shembull, duke marrë frymë ngadalë dhe thellë – përpara se të vazhdoni me testin.

Ideja kyçe 11

Mendo mendime të mira: mendimi pozitiv është jetik për mbajtjen e motivimit dhe arritjes së qëllimeve.

A e keni vërejtur ndonjëherë se kur ndiheni pozitiv edhe detyrat më të vështira duken më të lehta?

Pse ndodh kjo?

Një arsye është se pikëpamja pozitive e shton motivimin tek ne.

Në të vërtetë, kur jemi në një qëndrim pozitiv mendor, zona e majtë paraballore është jashtëzakonisht aktive – kjo është pjesa e trurit që përmban “qarkun e shpërblimit” që është i pasur me dopaminë – kështu që ndërsa punojmë, na kujtohet se si ne Do të ndihemi kur më në fund të kemi sukses dhe të arrijmë një qëllim të caktuar. Kjo është ajo që motivon, le të themi, një student të diplomuar që të vazhdojë të punojë deri në orët e vona të natës për të përfunduar disertacionin e tij.

Një arsye tjetër për efektin pozitiv të disponimit të mirë është se fokusi ynë e formëson realitetin tonë dhe kjo ka pasoja të rëndësishme në mënyrën se si i menagjojmë sfidat e mëdha.

Për shembull, ndjenjat pozitive e hapin mendjen tonë për të përjetuar gjëra të reja dhe për të takuar njerëz të rinjë. Nëse keni menduar ndonjëherë të kaloni në një qytet apo vend tjetër me siguri e dini se është një hap i frikshëm për ta marrë. Por një person pozitiv i cili ka disponim gazmor do ta sheh atë si një aventurë plot mundësi emocionuese, ngase mendimi pozitiv ja mundëson atij personi të përqendrohet në përvojat e reja që ja mundëson të qenit në atë qytet, dhe kështu ti përqafojë ndryshimet e paevitueshme dhe ti menagjojë më mirë penegesat.

Ky argument vlen njësoj kur bëjmë plane për të ardhmen. Ti ke gjasa të jesh optimist rreth qëllimeve afatgjate nëse fokusohesh në atë që të pëlqen ta bësh, ne ato shkathtesi qe don ti mesosh dhe ne perparesite qe tashme i ke zhvilluar.

Në anën tjetër, nëse e lejon veten të fokusohet në dështimet dhe mangësitë tua, dhe në gare dhe në vështirësitë që mund ti hasësh, rezultati me siguri do të jetë demotivim dhe kështu nuk do ta bësh madje as hapin e parë.

Përmbledhja Përfundimtare

Mesazhi kyç në këtë libër:

Të qëndrosh i fokusuar ka ndikim të madh në performancën tonë, dhe kështu në aftësinë tonë për tu bërë të suksesshëm. Një jetë e fokusuar në të cilën vëmendja ndaj vetes, ndaj të tjerëve dhe në kontekst më të gjerë-si planeti jonë-janë përbërësit kyq që shpiejnë në një përvojë ditore më të plotë dhe më të pasur. Kjo vlen përgjysmë kur aplikohet tek lidershipi, ngase suksesi i çdo organizate varet në aftësinë e liderit të tij për ta kapur dhe drejtuar efektivisht vëmendjen e kolektivit.

Këshillë vepruese:

Sikurse një muskul, vëmendja e përqendruar kërkon pushim.

Ndërsa është e vërtetë që ne duhet të ushtrojmë fokusin tonë për ta mbajtur atë “të shëndetshëm”, vëmendja e fokusuar fort në mënyrë të pashmangshme lodhet pas një kohe. Është e lehtë të vërehet kur kjo ndodh: do ta gjeni veten duke i ngulur sytë në fjalët në faqe, të paaftë për të kuptuar diçka që duhet të jetë e thjeshtë, ose do të vini re se mendja juaj vazhdon të rrëshqasë nga detyra në dorë.

Kur kjo ndodh, është shenjë e qartë që duhet t’ia japësh fokusit tënd një pushim. Mënyra më efektive për ta pushuar vëmendjen tënde është të kalosh nga kontrolli prej lartë-poshtë në poshtë-lartë. Me fjalë të tjera, lejoje mendjen tënde të bredhë dhe të bëjë çfarëdo lidhshmërishë që ajo don të bëjë. Pas pak, do të jetë e qartë që je gati të kthehesh në mënyrën lartë-poshtë, dhe do të bësh kështu duke u ndjerë I rifreskuar dhe me kokë të pastër.

Mundohu ti bësh problemet e së ardhmes më konkrete.

Për shkak se ne jemi të prirur të kujdesemi më shumë për problemet dhe çështjet e menjëhershme sesa për ato të largëta, ne jemi në rrezik të neglizhojmë përgatitjen për ngjarje të ardhshme potencialisht shkatërruese. Megjithatë, është e qartë se bërja e planeve konkrete për të ardhmen shumë të largët (dhe abstrakte) është e panatyrshme për ne.

Një mënyrë për ta bërë të ardhmen më konkrete dhe më të afërt për veten është ta përdorësh vëmendjen tënde të plotë për të imagjinuar se ato ngjarje të mundshme të largëta shfaqin një kërcënim të afërt. Imagjinatat tona janë aq të fuqishme sa ne mund ta mashtrojmë veten për të “përjetuar” të gjitha llojet e ngjarjeve të mundshme (dhe të pamundura), dhe duke e bërë këtë ne mund të nxisim sinjalet emocionale që zakonisht do të na shtynin të ndërmarrim veprime përballë rreziqeve të menjëhershme.

Sugjerohet lexim i mëtejshëm: Inteligjenca Emocionale nga Daniel Goleman

Inteligjenca Emocionale përshkruan natyrën e inteligjencës emocionale dhe tregon ndikimin e saj të gjerë në shumë aspekte të jetës. Ai përshkruan mënyrat se si inteligjenca emocionale evoluon dhe si mund të rritet.