Emocionet dhe racionaliteti nuk janë kurrë të ndashëm, qoftë edhe përballë ligjit
Sistemi ligjor i botës perëndimore ende strehon një perspektivë të bazuar në emocione që rrjedhin nga besimet klasike, tradicionale, dhe jo në shkencë më moderne. Që sistemi ligjor të funksionojë mbi këtë premisë duhet të ofrojë arsye serioze për shqetësim, sepse mund të çojë në formimin e stereotipeve të rrezikshme: gratë, për shembull, shpesh konsiderohen si viktima dhe viktimat nuk duhet të ndiejnë zemërim, por vetëm frikë; prandaj, kur gratë shprehin papritur zemërimin, ato dënohen më ashpër.
Lidhur me këtë është besimi se juritë mund të tregojnë se çfarë ndjen një i pandehur, vetëm duke parë shprehjet e tij të fytyrës, duke nxjerrë në përfundim pendimin ose fajin e tij si pasojë. Megjithatë, ne tani e dimë se gjykimi i qëllimeve të njerëzve të tjerë është thjesht një parashikim, më shumë se çdo gjë tjetër, dhe thjesht një hipotezë e formuluar nga truri ynë: nuk ka kritere objektive që mund të përdoren për të gjykuar një emocion (dhe një veprim pasues), që janë krejtësisht të pavarura nga personi që i percepton ato.
Për më tepër, ne jemi të shtyrë të besojmë se emocionet janë pjesë e një natyre të supozuar shtazore, e cila ndonjëherë na bën të veprojmë në një mënyrë marrëzie apo edhe të dhunshme, nëse nuk jemi në gjendje të kontrollojmë veten në mënyrë racionale. Vrasja racionale konsiderohet më e keqe se vrasja emocionale. Problemi është se racionaliteti dhe emocionet nuk janë të dallueshme në trurin tonë: nuk ka asnjë provë shkencore që sugjeron se ekzistojnë dy procese të ndryshme në tru, një më i shpejtë dhe më intuitiv (pra emocional) dhe tjetri më i ngadalshëm dhe i diskutueshëm (pra racional). Emocionet nuk janë ngjarje që na devijojnë përkohësisht nga racionaliteti pa pëlqimin tonë: ne nuk kemi më pak kontroll mbi emocionet sesa kemi mbi mendimet, perceptimet ose kujtimet.
Pikërisht për të njëjtën arsye, është gjithashtu e pamundur që një gjyqtar të “lërë mënjanë” emocionet e tij, në mënyrë që të bëjë punën e tij siç duhet dhe të shqiptojë gjykimin me racionalitet absolut. Në vend që të ndjekim këtë qëllim dhe të pretendojmë se emocionet nuk ekzistojnë, ne mund t’i përdorim ato me mençuri. Trajnimin e gjyqtarëve, avokatëve dhe të gjithë të tjerëve që punojnë në sektorin ligjor, për t’i lejuar ata të zhvillojnë një shkallë më të madhe emocionale: të kesh një spektër më të gjerë dhe më të thellë konceptesh i ndihmon njerëzit t’u japin kuptim ndjenjave që mund të ndikojnë në vendimmarrje.
Ky trajnim mund të bazohet në pesë koncepte kryesore:
- Emocionet nuk shprehen në fytyrë, në trup dhe në zë në mënyrë objektive dhe universale; mund vetëm të spekulohet për emocione të tilla.
- Shqisat tona janë gjithmonë dhe në mënyrë të pashmangshme, të ndikuara nga emocionet tona.
- Ngjarjet që duken automatike nuk janë domosdoshmërisht krejtësisht jashtë kontrollit tonë dhe nuk kanë domosdoshmërisht natyrë emocionale. Truri ushtron të njëjtën sasi kontrolli si mbi emocionet si mbi mendimet.
- Nuk ka zona specifike të trurit që kontrollojnë drejtpërdrejt sjelljet, kështu që nuk mjafton të provohet dëmtimi në një zonë specifike të trurit për të justifikuar veprimet e këqija ose të dhunshme.
- Stereotipet emocionale nuk duhen toleruar kurrë në sallën e gjyqit: truri i grave dhe burrave, të zinj apo të bardhë, ndërton emocionet, mendimet dhe veprimet në të njëjtën mënyrë nga pikëpamja biologjike. Ajo që ndryshon është sfondi kulturor, prandaj vendimmarrësit duhet të sigurohen se janë plotësisht të vetëdijshëm për normat e ndryshme kulturore që ndikojnë në mënyrën se si njerëzit e ndryshëm përjetojnë dhe komunikojnë emocionet.
