Kjo përmbajtje është vetëm për abonentët
Rregullat Bazë të Warren Buffetit
Përmbledhje Libri
Hyrje
Çfarë ka në këtë libër për mua? Këshilla rreth investimeve të Warren Buffetit, nga goja e tij.
A keni menduar ndonjëherë, ‘’E dini çfarë, jeta po më shkon shumë mirë, përveq që i kam këto para shtesë duke mu silllur rrotull’’? Me siguri që jo. Nëse ka diçka që njerëzit kanë të përbashkët, është se ne duam ta kemi maksimumin e sasive të parave me minimum sasi të përpjekjeve. Dhe njerëzit sikurse Warren Buffet, momentalisht personi i katërt më i pasur në botë, e ka bërë të qenit i pasur në tregun e aksioneve të duket lehtë. Ideja e përgjithshme sigurisht që duket mjaft e thjeshtë: bleni kur çmimet janë të ulëta, dhe shitni kur janë çmime e larta.
Por çuditërisht, të bëheni i pasur nga tregu i aksioneve nuk është aq e lehtë sa duket.Fatmirësisht, Buffeti na ka lënë disa hamendësime rreth kësaj. Kur ai e themeloi Partneritetin Ltd. Në vitin 1965, ai filloi ti shkruajë raporte mikut të tij. Ai jepte mendime rreth pikëpamjeve të tij mbi tregun, parashikime për të ardhmen, dhe etnosin e tij të investimeve.Të luash në treg nuk është lehte.Por urtësia e Buffetit, e përpunuar në vlerë 14 vite të letrave të tij të qasshme dhe të shkruara me humor, janë gjithë çfarë ju duhet për të filluar një karrierë në aksione. Dhe kush e di-nëse jeni me fat, dhe më e rëndësishmja, nëse jeni konsistent, mundeni edhe të pasuroheni.
Në këto pulsime do të mësoni:
- Pse blerja e Mona Lizës nuk ishte një vendim i mirë financiar për Francën;
- Se si Warren Buffett bëri marrëveshjen e tij të parë të arbitrazhit pa e ditur atë; dhe
- Pse durimi është virtyti që ka më shumë rëndësi për çdo lloj investitori.
Ideja kyçe 1
Bëhuni të durueshëm. Investimi i kujdesshëm, më shumë sesa spekulimet e rrëmbyeshme, kanë gjasa të krijojnë vlerë.
Egziston një rregull bazike e llojit të Wall Street që të tjerët nuk duan që ne ta dimë. Është një sekret që e ka ndihmuar Warren Buffetin të grumbullojë pasuri prej 88.9 bilion dollarësh. A jeni gati për ta dëgjuar atë?
Mesazhi kyç këtu është: Bëhuni të durueshëm. Investimi i kujdesshëm, më shumë sesa spekulimet e rrëmbyeshme, kanë gjasa të krijojnë vlerë.
Investimi nuk është shkencë raketash, por ka një ngjashmëri. Njerëzit shpesh e ngatërrojnë spekulimin me investim. Por ka dallim mes tyre. Spekuluesit ndjekin në mënyrë obsesive lëvizje të paparashikueshme të tregut për të blerë dhe shitur aksione, duke shpresuar të bëhen të pasur shpejtë. Investitorët, në anën tjetër, blejnë biznese të bazuara në vlerësim të kujdesshëm për vlerën e tyre qenësore. Dhe pastaj ata presin.
Bilioneri i mirënjohur, Warren Buffet, është investitor. Ai e ka ndjekur shkollën e biznesit në New York, por ai vie nga Midwest, dhe qasja e tij metodike, e drejtëpërdrejtë i karakterizon shkrimet e tij dhe në përgjithësi filozofinë investuese.
I frymëzuar nga mentori i tij Ben Graham, Bufeti e kuptoi se çmimet e shumicës së aseteve financiare, sikurse aksionet, eventualisht binin në përputhje me vlerat e tyre të brendshme.
Kur bleni një produkt, ju po bleni një pjesë të vogël të një biznesi. Me kohën, çmimi i një produkti ndryshon për të reflektuar se si po shkon biznesi. Nëse fitimet janë të mira, vlera e biznesit rritet, dhe çmimi i aksionit rritet. Por nëse biznesi e humb vlerën-për shembull, ka një skandal apo diçka të tillë-çmimi i aksioneve bie.
Ndonjëherë, çmimi i produktit nuk e reflekton saktësisht vlerën e një biznesi. Investitorët që blejnë aksione në kompani të nënvlerësuara, dhe pastaj presin me durim që tregu ta rregullojë vetëveten, nuk mund të bëjnë gjë tjetër pos të fitojnë para.
Çelësi sidoqoftë, është të fokusoheni në atë që tregu duhet të bëjë, dhe jo kur duhet ta bëjë. Nëse besoni se çmimi i tregut eventualisht do të reflektojë vlerën aktuale të një biznesi, atëherë mund të prisni që eventualisht të krijoni fitim. Kjo do t’iu ndihmojë ta shmangni shitjen, vetëm sepse tregu zhytet.
Dhe ky durim ju shpërblen me interes të përbërë, i cili është nxitësi kyq në investimet afatgjata. Interesi i përbërë është procesi i riinvestimit të vazhdueshëm të fitimeve, ashtuqë çdo cent i ri fillon të fitojë kthimin e tij. Vetë Ajnshtjani e quajti interesin e përbërë mrekullia e tetë e botës, duke dhënë vërejtjen se ‘’njerëzit që e kuptojnë, e fitojnë, dhe njerëzit që nuk e kuptojnë, e paguajnë atë.’’
Historia e preferuar e Buffettit që ilustron fuqinë e interesit të përbërë përfshin blerjen e Mona Lizës nga qeveria franceze. Mbreti Françesku i pagoi ekuivalentin e 20,000 dollarëve për pikturën në vitin 1540. Nëse ai do t’i kishte investuar paratë me një normë interesi të përbërë prej 6 për qind, Franca do të kishte pasur 1 kadrilion dollarë deri në vitin 1964.
Tani mund të jeni të bindur nga fuqia e investimit. Në pulsimet e mëposhtme, do të mësoni se si të zhvilloni stilin tuaj të investimit.
Ideja kyçe 2
Investitorët e suksesshëm kanë një gjë të përbashkët-ata masin detyrimisht.
Warren Buffeti ka qenë gjithnjë investitor super konfident. Edhe kur ishte një menaxher fondesh i ri relativisht i papërvojë, ai e shihte konkurrencën e tij kryesore si Dow Jones Industrial Average – indeksi i famshëm i aksioneve të Nju Jorkut. Puna e tij e vetme ishte rritja e fondit të tij me një ritëm më të shpejtë se tregu. Nuk ishte aq e lehtë sa dukej.
Mesazhi kyç këtu është: Të gjithë investitorët e suksesshëm kanë një gjë të përbashkët-ata masin detyrimisht.
Të gjithë e dimë stresin e kontrollit të balansit bankar pas një fundjave të madhe, apo atë të hipjes mbi peshore kur mundohemi të humbim peshë.Për shumë njerëz, ankthi i dështimit mund të jetë shumë i rëndë për ta përballuar. Por të qenit investitor në grushtin e Warren Bufetit, ju duhet ti largoni qafet ato ankthe. Matja e kujdesshme, analiza me sy të qartë, dhe një dorë e sigurtë-edhe kur jeni poshtë, janë mënyrat e vetme për të arritur sukses si një investitor.
Mirë, është koha për pak bisedë të stilit të drejtëpërdrejtë të Buffettit. E vërteta e hidhur është se shumica e njerëzve nuk janë investitorë të mençur mjaft sa për ta mundur tregun. Për Buffetttin ishte gjë e madhe ti kthejë para më shumë sesa 7% në vit. Por mrekullia e interesit të përbërë është se ju duhet të jeni vetëm pak më mirë se tregu për ta krijuar potencialin për fitime financiare.
Kur e dini çfare të matni-dhe e bëni atë në mënyrë të mirëfilltë-atëherë kjo është mënyra e vetme për të qëndruar në rrugë të drejtë. Pra si matni detyrimisht? Ju duhet ti monitoroni investmet tuaja çdo ditë, të mbani shënime se si po shkojnë krahasur me performancën e kaluar, dhe të jeni të durueshëm kur bini poshtë. Duhet energji, përkushtim dhe ndershmëri. Shkurt, duhet ta dini kur t’i mbani dhe kur ti palosni ato.
Megjithatë, ju nuk po i matni vetëm rezultatet tuaja me performancën e kaluar. Rezultatet e çdo viti duhet të maten edhe kundrejt tregut. Kjo do të thotë nëse tregu është në rënie, dhe ju jeni pak më pak poshtë, kjo ende llogaritet si një fitore.
Ky është lajm i mirë, poashtu. Kur Buffetti ishte investitor i ri, të jesh më mirë se tregu ishte shumë e vështirë sesa që është tani. Sot është më e lehtë falë fondeve të indeksit. I krijuar në vitin 1975, fondet indeksore kombinojnë pjesë të vogla të shumë kompanive në një shkëmbim aksionesh. Kjo nënkupton se kthimet e tyre përputhen gjerësisht me fitimet dhe humbjet e tregut total.
Buffetti i këshillon ata që nuk e kanë kohën apo energjinë për t’ia kushtuar investimeve, që ti blejnë indekset. Përndryshe, matja e detyrueshme është mënyra më e mirë për ta përcaktuar si po ju shkon puna.
Ideja kyçe 3
Investitorët e rinjë duhet të fokusohen në blerjen e aksioneve në kompani të nënvlerësuara, të cilat Buffetti i quan Gjenerale.
Sapo ta kryeni pjesën e matjeve, mund të filloni ta zhvilloni stilin tuaj personal të investimit. Mbani në mend, çdo investitor është një fije bore unike. Stili i juaj i investimit duhet ta reflektojë personalitetin, qëllimet, fondet dhe aftësitë tuaja. Prandaj, nëse jeni një fermer alpaka, nuk duhet të përpiqeni të pasuroheni me çipat kompjuterikë.
Ja ku kemi edhe më shumë lajme të mira. Nëse jeni një investitor i ri me më pak para, ju aktualisht keni një përparësi mbi investitorët që menagjojnë fonde të mëdha. Kjo sepse ju mund të investoni në kompani të vogla që nuk janë të listuara në shkëmbimin e aksioneve, duke bërë kështu përqindje të madhe fitimi. Sapo të jeni duke menagjuar më shumë para, keni nevojë për marrëveshje shumë më të mëdha për ta dhënë verdiktin në rezultatet tuaja totale.
Kur Warren Buffetti e filloi fondin e tij në vitin 1965, ai kishte vetëm 100.000$ për ti vënë në lojë. Nga viti 1960, fondi i tij kishte mbërrirë në 1,900.000. Ai ja cilësoi këtë normë të pabesueshme kthimit të fokusit të tij në investime të vogla dhe relativisht jombresëlënëse.
Mesazhi kyç këtu është: Investitorët e rinjë duhet të fokusohen në blerjen e aksioneve në kompani të nënvlerësuara, të cilat Buffetti i quan Gjeneralet.
Bashkë me temperamentin e tij të durueshëm, aseti më i mirë i Buffettit si një investitor është aftësia e tij në përcaktimin e vlerës së një kompanie. Në vitet e para, ai e favorizonte blerjen e Gjeneraleve, të cilat i definoi si ‘’biznese të mira në çmime të mrekullueshme.’’ Kjo nënkuptoi se kompanitë ishin të një cilësie mesatare, por, për disa arsye, me çmime nën nivelin e tregut. Edhe njëherë, durimi i Buffettit ja vlejti. Shumica e Gjeneraleve që ai i bleu mbetën në portfolion e tij me vite.
Bufetit poashtu i pëlqente të blente aksione në kompanitë që ishin më të të vlefshme të shuara, që domethënë në likudimin e tyre, sesa që kur ishin egzistuese. Në atë mënyrë, nëse biznesi fillonte të dështonte, ai mund ta likuidonte atë dhe të mos humbiste para. Ky lloj biznesi quhet tel-tel.
Aksionet ultra të lira dhe rrjetat nuk janë magjepsëse. Në fakt, Buffett iu referua atyre si “bishtat e tij të purove”. Por 12 vjet në karrierën e tij si investitor, Buffett shikoi prapa dhe përcaktoi se kjo kategori investimesh kishte bërë më të mirën për sa i përket kthimit mesatar.
Me rritjen e suksesit të tij, definimi i Bufettit për vlerën ndryshoi. Ai filloi të shikojë përtej çmimeve të ulëta të aksioneve, drejt cilësisë së një biznesi dhe nëse fitimet mund të ishin të qëndrueshme. Me rritjen e përvojës së tij si investitor, ai kaloi nga blerja e bizneseve të mirëfillta me çmime të mrekullueshme, në blerjen e bizneseve të mrekullueshme me çmime të mirëfillta.
Sapo të bëni përvojë si investitor, mund të dëshironi të përfshiheni në menagjimin e njërës prej investimeve tuaja. Shkoni përpara, Buffetti mund të thotë, por do të ju duhen më tepër udhëzime. Por për këto do të mësojmë në pulsimin tjetër.
Ideja kyqe 4
Supozimi i më shumë rrezikut në tregjet që njihni mirë mund të japë edhe më shumë potencial shpërblimi.
Si fëmijë, Warren Buffett blente një pakete Coca Cola, gjashtë kanaqeje nga dyqani i gjyshit të tij. Ai pastaj i shiste shishet individualisht shokëve të tij për disa monedha secilit. Këtu përfshihej një rrezik sidoqoftë: nëse fëmijët e lagjes nuk ishin të etur atë ditë, ai do të kishte shishe shtesë në duart e tij saqë nuk mund të lëvizte. Por nëse kishte një ditë të mirë, ai do të fitonte 20% në secilin paketim.
Mesazhi kyç këtu është: Supozimi i më shumë rrezikut në tregjet që njihni mirë mund të japë edhe më shumë potencial shpërblimi.
Bufeti nuk e dinte, por me një marrëveshje të coca-colës 25 centëshe, ai e kishte bërë arbitrazhin e tij të parë. Ai po kapitalizonte në dallimin e çmimit për një produkt-coca-cola e tij-në dy tregje të ndryshe-në dyqan, dhe në fëmijet e lagjes.
Arbitrazhi është një mënyrë për tu betuar në atë që mendoni se kompania do të ja vlejë në të ardhmen e afërt. Kthimet në arbitrazh mund të jenë shumë tërheqëse. Por për ta kuptuar drejtë, duhet ti dini bizneset, dhe tregjet e tyre respektive.
Kur ai produkt është pjesë e kompanisë, kjo quhet bashkim arbitrazhi. ‘’Merger arbs’’ ishin një prej specialiteteve të Buffettit gjatë viteve të tij të para si investitor. Ai blente aksione në një kompani në një çmim të vetëm, duke vënë bast se do të ja vlente sapo të bashkohej me një tjetër kompani.
Kthimet në arbitrazhe të bashkuara mund të jenë joshëse, por rreziku mund të jetë i madh. Kjo është arsyeja pse arbitrazhi është zakonisht i ndërlikuar për investitorin mesatar. Nëse marrëveshja nuk është në fushën tuaj të specializuar dhe nuk e keni studiuar brenda dhe jashtë, ndoshta është më mirë ta lini të qetë.
Por investitorët me përvojë, të cilët nuk duan të ngatërrohen me arbitrat e bashkimit, gjithashtu mund të rregullojnë kontrollin e tyre me atë që Buffett i referohet me vend si Kontrollet. Kjo është kur blen një pjesë mjaft të madhe të një kompanie të listuar në bursën publike që ke të drejtë të ndikosh në drejtimin e saj.
Siq mund ta imagjinoni, kjo lloj marrëveshjeje mund të shpie në përballime stresuese në mes të pronarëve të kompanisë dhe anëtarë të ri të bordit të cilët mund të kërkojnë ndryshime operative drastike. Buffett u fye për këto marrëveshje në fillim të karrierës së tij; ai mendoi se po shpëtonte një kompani duke hequr joefikasitetin.
Por ndërsa ai ishte duke u pjekur, Buffett pushoi së përfshirë në Kontrollet, të cilat mund të rezultojnë të çrregullta dhe të pakëndshme me pushime nga puna ose shkarkime. Megjithatë, parimet e tij kryesore të investimeve nuk kanë ndryshuar kurrë. Në hapin tjetër, do të mësojmë pse qasja e qëndrueshme ka qenë çelësi i suksesit të tij të mrekullueshëm të investimeve.
Ideja kyçe 5
Metodat tuaja mund të ndryshojnë me tregun, por parimet tuaja bazë duhet të mbesin të njëjta.
Ndjekja e turmës mund të jetë një strategji efektive. Nëse çdokush është duke ikur prej diçkaje që nuk mund ta shihni, me siguri është një ide e mirë t’iu bashkangjiteni atyre. Por kur është në pyetje investimi, ai mund të jetë problematik. Nga definicioni, shumica nuk mund të bëjnë më mirë sesa mesatarja. Prandaj për të qenë investitor i suksesshëm, duhet ta trajtoni veten për të shkuar kundër turmës.
Stili i investimit të Buffettit tregon se ka vetëm një rast në të cilin duhet ti vendosni paratë tuaja në vijë: atëherë kur plotësisht e kuptoni fotografinë e plotë dhe rrugën vepruese më të mirë. Në të gjitha rastet, duhet të kaloni. Edhe nëse çdokush tjetër është duke bërë para.
Mesazhi kyç këtu është: Metodat tuaja mund të ndryshojnë bashkë me tregun, por parimet tuaja bazë duhet të qëndrojnë njësoj.
Buffetti ka qenë gjithnjë investitor i kujdesshëm. Kur ai e filloi karrierën e tij si investitor professional në vitin 1956, tregu i aksioneve përgjithësisht konsiderohej të jetë shumë i lartë. Por në vend të korigjimit të vetes, aksionet duhet të zvarriten. Buffetti jo vetëm që i qendroi besnik strategjisë së tij, po ai poashtu ai dyfishoi qasjen e tij ultra-konservatore të investimit. Ai e dinte se nje korigjim ishte rruges, ai thjesht nuk e dinte kur.
Në ndërkohë, investitorët e tjerë të nxehtë po fitonin para të mëdha. Në Nju Jork, Jerry Tsai kishte shpikur një lloj të ri investimi, i cili përfitoi nga oreksi i ri i publikut të gjerë për spekulime. Qasja e Tsai ishte e kundërta e Buffett. Ai do të hidhej dhe do të dilte nga aksionet në momentin e rënies së një kapeleje.
Qasja e Tsai-t funksionoi për një kohë. Ai fitoi shuma përrallore për firmën e tij, edhe pse fondi i tij humbi dhe fitoi jashtëzakonisht me luhatjet e tregut. Por Buffett mbeti i bindur se nuk do të zgjaste.
Kur tregu arriti një nivel të ri në vitin 1966, Buffett më në fund veproi. Ai njoftoi se nuk do të pranonte partnerë të rinj dhe përgjysmoi objektivin e tij të performancës. Për mrekulli, fondi i tij vazhdoi të ecë shumë mirë: 1968 ishte viti i tij më i mirë me një kthim prej 58.8 për qind. Por Buffett e dinte se kur ta linte dorën. Ai mbaroi duke rrezikuar pasurinë e tij në një treg që ishte i detyruar të rrëzohej.
Guximi i Bufetit është qëllim i vlefshëm për investitorët, nëse jo njerëzit më shumë përgjithësisht. Gjejeni atë në të cilën besoni, dhe kur të vijë mundësia e duhur, vëni bast të madh. Nuk keni si të humbni.
Përmbledhja Finale
Mesazhi kyç në këto pulsime:
Nuk është e pamundur të bëhen para në aksionet e tregut. Në fakt, çdokush mund ta bëjë atë. Por nuk është diçka që do të ndodhë brenda natës, dhe nuk do të ndodhë për ju nëse nuk e merrni atë seriozisht. Me këshillat e Buffettit në matjen e kujdesshme, vazhdimësinë, dhe më e rëndësishmja, durimin, ju poashtu mund të bëheni investitor i suksesshëm.
Keni mendim vlerësues?
Do të donim të dëgjonim se çfarë mendoni për përmbajtjen tonë! Thjesht dërgoni një email në [email protected] me titullin e këtij libri si temë dhe ndani mendimet tuaja!
Çfarë duhet të lexoni më pas: Topi i borës, nga Alice Schroeder
Sapo keni mësuar rregullat bazë të Warren Buffett për suksesin në bursë. Ju keni mësuar se si gjatë shumë viteve, apo edhe gjatë gjithë jetës, durimi, matja e detyrueshme dhe qëndrueshmëria mund të japin një pasuri të madhe siç ka për Buffett – njeriu i katërt më i pasur në botë.
Por historia e tij si investitor tregon vetëm një pjesë të historisë së tij. Buffett ka thënë se nuk do të shkruajë kurrë një kujtim, por ai i lejoi shkrimtares Alice Schroeder një akses të paparë – jo vetëm për veten e tij, por edhe për gruan, fëmijët, miqtë dhe kolegët e tij. Ju keni marrë një kuptim të parimeve të Buffett duke mësuar rreth strategjive të tij të investimeve. Pulsimet te ”Topi i borës”do t’ju tregojnë se si i ka zbatuar ato në karrierën dhe jetën e tij.
